پرورش هوش موسیقیایی کودکان ، یکی دیگر از هوش های چندگانه گاردنر است و همانگونه که از نامش پیداست، به توانایی منحصر به فرد گونه ی انسان، در درک، شناخت و تولید اصوات ریتمیک و موسیقی ارتباط دارد. در این مقاله به پرورش هوش موسیقیایی می پردازیم با ما همراه باشید.

در پی تحقیقات و بررسی‌های به عمل آمده توسط گاردنر، هوشی تحت عنوان هوش موسیقی را ارائه کرد و به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین ابعاد در انواع هوش از آن یاد کرد.پرورش هوش موسیقیایی به‌منظور قابلیت و توانایی افراد در درک موسیقی کلام ارائه گردید نکتۀ بسیار مهمی که وجود دارد  و آن هم این است که پرورش هوش موسیقیایی، در تناسب با سایر انواع هوش زودتر بروز پیدا خواهد کرد که این موضوع در کودکان و بررسی هوش آنان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می‌باشد..همه‌ی انسان‌ها از بدو تولد دارای هوشهای مختلفی هستند که عبارتند از :

۱ _ هوش فضایی (S.I): این هوش ناظر بر درک عمیق از محیط ، فضا و مکان است .

۲_ هوش زبانی (L.I) : این قسمت برای به کار بردن درست کلمات از نظر دستور و مفهوم است . این هوش در نوشتن و حتی زبان بدن هم تاثیر مستقیم می‌گذارد .

از این هوش می توان برای بیان افکار و درک متقابل اندیشه ها و افکار دیگران بسیار استفاده کرد . هوش کلامی به فرزند ما امکان می دهد که به دریافت و تولید زبان شفاهی ، اشاراتی و یا نوشتاری بپردازد و از طریق آن با دنیای اطرافش به سازگاری برسد .

۳_ هوش بدنی– حرکتی (BK.I) : این بخش به رابطه ذهن و جسم و کار‌های فیزیکی مثل حفظ تعادل ، چالاکی ، قدرت ، سرعت ، انعطاف پذیری و هماهنگی بین اعضای بدن دلالت دارد

۴_ هوش درون‌فردی (La.I) : فرد با کمک این هوش میتواند به درک توانایی‌های خود برسد .

۵­ _ هوش طبیعت گرا(N.I) : این بخش از هوش برای درک بهتر محیط اطراف خود است .

۶_هوش منطقی– ریاضی (LM.I) : درکی که ما از مسائل مختلف و برداشت منطقی از چیزهای گوناگون می‌کنیم مربوط به این بخش است .

۷ _ هوش موسیقیایی (M.I) : این هوش بیانگر درک ، ساخت ، اجرا ، و تبدیل کلمات به ملودی است .

۸_ هوش بین فردی (Le.I) :این هوش به اجتماعی‌تر شدن ، صمیمی‌تر شدن ، درک حالات روحی و روانی ، انگیزه‌ها ، عقاید ، باورها ، احساسات ، عادات و نیازهای فرد کمک می‌کند.

این هشت هوش به ما در ارتباط برقرار کردن با محیط اطراف کمک بسیاری میکند مثلا هوش فضایی در امر نقاشی ، هوش جسمی _ حرکتی در ورزش،هوش منطقی _ ریاضی در درک مسأله‌های مختلف و … به ما کمک می کنند .

حال میخواهیم در مورد پرورش هوش موسیقیایی بیشتر بدانیم .

خصوصیات افراد در پرورش هوش موسیقیایی چیست؟

• به دنبال کشف الگوها در محیط اطراف خود هستند.
• جذب صداها و آهنگ‌ها می‌شوند.
• برای یادگرفتن، مطالب را به الگوهای آهنگین تبدیل می‌کنند.
• به سادگی کلمات، تلفظ و لهجه زبان‌های خارجی را به خاطر می‌سپارند.
• از رقص و آواز لذت می‌برند.
• به موسیقی بسیار علاقمندند.
• توانایی زیادی در درک و تشخیص ساختار موسیقی، نت‌ها، آهنگ و ضرباهنگ (ریتم) دارند.
• به سادگی می‌توانند نواختن سازهای موسیقی را بیاموزند.
• ریتم و ضرباهنگ را به خوبی تشخیص می‌دهند.
• به سادگی می‌توانند صداهای مختلف را در بین انبوه صداها تشخیص دهند.
• این افراد به راحتی آهنگ بسیاری از آوازها را می شناسند و با این که موزیکی را به تعداد دفعات کمی شنیده اند اما به آسانی می توانند بدون اشکال آن را بخوانند.
• از این توانایی برای یادگیری استفاده می کنند به این صورت که مطالب را به الگوی آهنگدار تبدیل می کنند و به ذهن می سپارند. برای یادآوری هم ناخودآگاه ریتم ها را در ذهن خود جست و جو می کنند.
• توانایی تشخیص نت های اشتباه را دارند.
• افرادی که از هوش موسیقیایی بالایی برخوردارند، اغلب علاقۀ شدیدی به موزیک، موسیقی، صداها و حتی صداهای نشأت گرفته از طبیعت دارند. نکتۀ بسیار جالب آن است که صحبت کردن و حتی راه رفتن آن‌ها ریتمیک است. شاید تابه‌حال خودتان و یا اطرافیان خود را دیده باشید که در حین انجام فعالیت‌های گوناگون با دستان خود، روی میز ضربات ریتمیک می‌زنند و یا افرادی که حین انجام کار، دائماً درحال زمزمه کردن آهنگ هستند.شناخت و تشخیص بسیاری از آهنگ‌ها و آوازها، از جمله ویژگی‌های بارز افرادی است که هوش موسیقیایی غالبی دارند با اینکه ممکن است آن موزیک و یا آواز را دفعات کمی شنیده باشد، اما آن را به‌آسانی به‌خاطر خواهد آورد.از جمله ویژگی‌های دیگر این دسته از افراد آن است که قادر به تشخیص خارج از نُت و یا فالش خواندن و نواختن افراد هستند.لازم به ذکر است که افرادی که در این دسته‌بندی از انواع هوش قرار می‌گیرند، به‌راحتی و به‌سرعت می‌توانند فعالیت‌هایی از قبیل آهنگ‌سازی، اجرا، خوانندگی، نوازندگی، و… را فرابگیرند و از آن‌ها به طرز بسیار حیرت‌انگیزی بهره بگیرند. آن‌ها از هرچیزی، الگویی آهنگین می‌سازند و خاطر می‌سپارند و هر زمان که اراده کنند، ذهنشان همانند یک موتور جست‌وجوگر آن را پیدا خواهد کرد و به یاد خواهند آورد.

در ادامه مقاله پرورش هوش موسیقیایی به چگونگی کمک کردن به کودکان برای افزایش هوش موسیقیایی می پردازیم:

چگونه می توان به پرورش هوش موسیقیایی کودک کمک کرد؟

• از فرزندتان بخواهید شعر یا داستان بسازد
• برای کودکتان شعر ها و آهنگ های مناسب سن او پخش کنید.
• قصه های آهنگین بخوانید.
• آن ها را برای دیدن نمایش های موزیکال به تئاتر ببرید.
• هنگامی که شعری را که در مهدکودک یاد گرفته با ذوق برایتان می خواند با روی خوش از آن استقبال کنید. او را به خواندن آواز به صورت فردی و یا جمعی تشویق کنید.
• آن ها را به طبیعت ببرید تا به صدای طبیعت گوش دهند.
• ابزار هایی برای ساخت آهنگ فراهم کنید .
• کودکانتان شعر های خود را با آهنگ های معروف بخوانند.

نقاط قوت کودکانی که هوش موسیقایی بالایی دارند

• آن ها مهارت گوش دادن بسیار خوبی دارند، و به راحتی تفاوت های ظریف را انتخاب می کنند.
• آن ها جذب صداها و موسیقی های جالب می شوند.
• آن ها می توانند ریتم ها و الگوها را تقریباً در همه موارد شناسایی کنند ، حتی در مواردی که دیگران توانایی آن را ندارند.
• اطلاعات در الگوها و ریتم ها را به خوبی جذب می کند.

فعالیت های لذت بخش برای پرورش هوش موسیقیایی کودکان

• خواندن سرود
• گوش دادن به موسیقی
• کار با اعداد وریتم
• نواختن یک ساز
• بازی های الگو تصویری

تاثیر موسیقی بر تربیت کودکان

نتایج نشان داد که از دید والدین و معلمان، کودکانی که در کلاسهای خصوصی موسیقی شرکت کرده بودند، نسبت به کودکانی که تنها در کلاسهای گروهی شرکت می‌کردند اضطراب کمتری داشتند.

این کودکان همچنین در مقایسه با کودکانی که تنها در کلاسهای گروهی شرکت کرده بودند مشکلات خود را کمتر درونی می‌کردند.

این یافته در تحقیق در مورد نوازنده‌های بزرگسال هم مشاهده شد. آن‌ها بیان کردند که «ساختارهای اجتماعی» مرتبط با یادگیری موسیقی بیشترین تأثیر را بر زندگی آنها داشته‌اند.

مشاغل مربوط به پرورش هوش موسیقیایی

در ابتدا لازم به ذکر است که هریک از مواردی که در ادامه با آن‌ها موجه هستید، لزوماً قرار نیست تحت عنوان یک شغل برای شما درآمدزایی داشته باشند؛ بلکه می‌توانند به‌عنوان عاملی انرژی‌بخش و مستعدکننده برایتان به‌شمار روند. بسیاری از افراد هستند که ممکن است شما هم آن‌ها را بشناسید که در مشاغلی همچون شاخه‌های پزشکی، مهندسی، و… مشغول به کار هستند اما نوازندۀ بسیار خوبی نیز هستند. به همین منظور، یک پزشک موفق، می‌تواند نوازندۀ بسیار ماهری نیز باشد.

• آهنگ سازی
• نوازنده
• معلم موسیقی
• ترانه سرا
• خواننده
• صدابردار
• منتقد موسیقی
• فروشنده ساز های موسیقی
• سازنده ساز های موسیقی

افراد مشهوری که در پرورش هوش موسیقایی خود نقش داشته اند

نمونه های بسیار دیگری از نوازندگان و آهنگسازان مشهور با هوش موسیقایی بالا وجود دارد.

• لودویگ ون بتهوون: بتهوون، شاید بزرگترین آهنگساز تاریخ، بسیاری از بهترین آثار خود را پس از ناشنوا شدن ساخت. او گفت که نت‌های بسیاری از سازهای ارکستر را در سر خود تصور کرده است.
• مایکل جکسون: خواننده پاپ فقید میلیون ها نفر را با حس ریتم، توانایی موسیقایی و ظاهراً توانایی خود در سرپیچی از قوانین فیزیک در حرکات رقص خود مجذوب خود کرد.
• امینم: یک خواننده رپ معاصر، که مهارت های خلاقانه خارق العاده خود را در سوابق خود و فیلم هایی مانند “۸ مایل” به نمایش گذاشت.
• ایتزاک پرلمن: یک نوازنده ویولن، رهبر ارکستر و معلم اسرائیلی-آمریکایی، پرلمن دو بار در “نمایش اد سالیوان” ظاهر شد، اولین بار زمانی که فقط ۱۳ سال داشت و اولین حضور خود را در سالن کارنگی در ۱۸ سالگی انجام داد.
• ولفگانگ آمادئوس موتزارت: یکی دیگر از بزرگترین آهنگسازان تاریخ و معاصر بتهوون موتزارت همان تعریف یک کودک اعجوبه بود که هوش موسیقیایی باورنکردنی را در سنین پایین نشان می داد. لیبراسه نیز یک کودک اعجوبه بود.او نواختن پیانو را از ۴ سالگی شروع کرد.

سخن پایانی

در پایان مقاله پرورش هوش موسیقیایی ، یک نکته بسیار مهم را به شما خواهیم گفت:

مهم‌ترین نکته‌ای که در خصوص هوش موسیقیایی وجود دارد، آن است که پرورش هوش موسیقیایی تأثیر بسیار مثبتی در کوچک‌ترین موضوعات روزمرۀ شما خواهد داشت.پس توصیه می‌شود با بررسی دقیق و انجام اقدامات ذکر شده، ازپرورش هوش موسیقیایی به‌عنوان یکی از عوامل و موارد اصلی در روزمرۀ خود بهره گیرید تا تأثیر باور نکردنی آن را در بسیاری از اقدامات خود مشاهده کنیدو نتایج فوق العاده پرورش هوش موسیقیایی را درک کنید

همگی ما انسان‌ها می‌دانیم ورزش کردن به سلامت جسمی و روحی ما کمک بسزایی خواهد کرد؛ به‌طوری که انرژی و رغبت بسیار زیادی درون‌مان برای انجام اقدامات مثبت و روزمره ایجاد خواهد کرد. پرورش هوش موسیقیایی نیز همچون ورزش کردن تحت عنوان عاملی بسیار مثبت به‌شمار می‌رود که در سلامت روح افراد تأثیر بسزایی خواهد داشت.