افزایش خلاقیت کودک باعث می‌شود تا آنها بتوانند هنگام رو به رو شدن با چالش‌ها از راه‌های متفاوتی استفاده کنند. مهم‌ترین افراد تاثیرگذار در پرورش خلاقیت کودکان، شما والدین هستید. لازم است که با آگاهی و صبورانه، در خدمت فرزندتان باشید و راه‌های درستی که میتواند به پرورش خلاقیت کودک تان کمک کند را با کمک یک متخصص تدوین کنید.قطعات زیادی در معمای خلاقیت وجود دارد، از جمله تعادل بین فکر کنترل شده، عمدی و بازی و تخیل خودجوش شخصیت نقش دارد، همچنین زیست‌شناسی و تجربه‌ی زندگی.کودکان خلاق راه‌حل‌های جدید برای مشکلات پیش رو پیدا می‌کنند.
به طور کلی کودکان از همان ابتدا رگه‌های هوش و خلاق بودن خود را نشان می‌دهند اما معمولا تمرکز و توجه برای آنها سخت است. در سن ۵ سالگی به دلیل افزایش تمرکز، تکمیل زبان و تقویت مهارت‌های جسمی، کودک به اوج خلاقیت می‌رسد. در این مرحله و سنین ۵ سالگی، شما باید برای پرورش خلاقیت کودکتان سرمایه‌گذاری کنید و راه‌های پرورش خلاقیت را بیاموزید.
روش‌های بسیاری برای پرورش خلاقیت در کودکان وجود دارد و خیلی از آنها بستگی به خلقیات و توانایی‌های فرزندتان دارند.
اما هر کس تا حدی از خلاقیت برخوردار است، حتی اگر آن را درک نکند. زندگی پر از لحظات کوچکی است که به ایده‌های جدید یا راه حل‌های شگفت‌انگیز نیاز دارد. انتخابی که دوبار به آن فکر نمی‌کنید – نحوه پختن تخم مرغ سرخ‌شده یا مسیری که برای رفتن به محل کار طی می‌کنید – ممکن است شخص دیگری به طرز دلپذیری اصلی باشد.
یک عمل خلاقانه میتواند بزرگ و الهام بخش باشد، مانند ساختن یک نقاشی زیبا یا طراحی یک شرکت خلاق. اما برای در نظر گرفتن خلاقیت نیازی نیست که یک ایده‌ی هنری یا جهانی باشد. زندگی مستلزم ابتکارات روزمره و جدید است. به این معنا، تقریباً همه از مقداری خلاقیت برخوردارند.
خلاقیت عبارت است از تبدیل ایده‌های جدید و تخیلی به واقعیت. خلاقیت با توانایی درک جهان از راه‌های جدید، یافتن الگوهای پنهان، ایجاد ارتباط بین پدیده‌های به ظاهر نامربوط و ایجاد راه‌حل مشخص می‌شود. خلاقیت شامل دو فرایند است: تفکر، سپس تولید. اگر ایده‌هایی دارید اما به آنها عمل نمی‌کنید، خیال‌پرداز هستید اما خلاق نه. در این بین آموزش خلاقیت کودک به دلیل تاثیرگذاری در آینده‌ی آنها از اهمیت زیادی برخوردار است.
روش‌های افزایش خلاقیت کودک
- برای تقویت روحیه خلاق در کودک مان باید وقت زیادی را برای او صرف کنیم. همراه شدن با کودک در بازی‌های کودکانه او یکی از اصلی‌ترین روش‌های آموزش خلاقیت کودک می‌باشد.
- باید همسن و سال کودک شویم و دنیا را از دریچه چشم او نگاه کنیم. در بازی‌ها است که قوه تخیل کودک فعال می‌شود و به پرواز در می‌آید. بازی‌ها، نقاشی، کاردستی، همه جزو کارهایی هستند که به میزان قابل توجهی کودک را دچار چالش میکند و او را وادار به فکر کردن به راه‌های جدید و برون رفت از این چالش‌ها می‌کنند.برای مثال نقاشی کردن کودک باعث می شود او دنیای واقعی خود را نقاشی کند ونقاشی در کودکان یکی از مهم‌ترین سرگرمی‌های دوران کودکی است. نقاشی کودکان چیزی بی‌محتوا یا بدون ارزش نیست. بلکه دارای ارزش محتوایی بالایی است.هرگز در نقاشی کودکان دست نبرید و آنها را اصلاح نکنید. کودکان را به تقلید و کپی کردن تصاویر وادار نکنید. از نقاشی کودکان ایراد نگیرید و هرگز کودک را به دلیل نقاشی‌هایش تحقیر یا سرزنش نکنید. برای کارهای هنری کودک و نقاشی‌های او ارزش قائل شوید و بخش از دیوار اتاقش را به این امر اختصاص دهید.
- فضا و محیطی را برای فرزندمان درنظر بگیریم که برای رشد خلاقیت درکودک مان میتواند مؤثر باشد. منظور از این نکته، محیط فیزیکی نیست. بلکه فضا به معنای مفهومی است. یعنی ما شرایط روحی و روانی را مهیا کنیم که کودک در آن بتواند بدون ترس و واهمه، کارهای جدید کند و حتی در ارتباط با آن کارها و تصمیمات به سادگی و آزادانه با ما حرف بزنند. کودک باید برای رشد خلاقیت خود راحت باشد و بتواند در هر محیطی بدون استرس به بیان ایده ها و خلاقیت هایی که در ذهن دارد بپردازد، شما می توانید یک محیط راحت و امن را برای کثیف کاری کودک در نظر بگیرید تا کودک بتواند بدون دغدغه از هر وسیله هنری نظیر گل رس، مدادشمعی،مارکر، برچسب و .. استفاده کند.
- به کودک کمک کنیم که ایده‌های خود را در هر موضوعی، حتی بعضی از موضوعات مربوط به خانه و خانواده بیان کند. از دست کم گرفتن ایده‌های کودک بپرهیزید و هرگز آنها را کوچک و مسخره جلوه ندهید. قرار است ما با این شیوه کودک را وادار به فکر کردن و استفاده از تخیلاتش بکنیم و به این ترتیب به آموزش خلاقیت کودک، کمک کنیم. نتیجه در این جای کار اصلا اهمیت ندارد.
- زمانی که برای کودک قصد داریم قصه ای تعریف کنیم، به دلیل علاقه زیادی که کودکان به شنیدن قصه‌ها دارند و معمولا با شخصیت‌های آنها هم ذات پنداری هم می‌کنند، بد نیست در بعضی از مواقع او را به جای یکی از شخصیت‌ها گذاشته و بخواهیم بقیه داستان را او به میل خودش هدایت کند و به اتمام برساند.
- محیط خانه باید یک محیط پویا باشد. به این معنی که پرسش و پاسخ و استفاده از مشورت و نظرخواهی در خانه باید از همان ابتدا پایه گذاری شود. به این ترتیب همه خود را در پیشبرد و بهتر شدن مسائل زندگی، موظف می‌بینند و از ایده و فکرشان بهتر و بیشتر استفاده می‌کنند.
- در خانه سعی کنیم که نسبت به همدیگر نظرسنجی کنیم. اینکه من چه کار بکنم تا پدر یا مادر بهتری بتوانم باشم؟ یا به نظر من تو این کار را به این شکل انجام بدهی، بهتر نیست؟
- کودکان اگر مدام در فضای مجازی سرگردان باشند یا پای تلویزیون و بازی و دیدن کارتون‌های مختلف، به طور حتم در روند آموزش خلاقیت کودک به مشکل برخواهیم خورد. تخیل کودک پژمرده می‌شود و دیگر زمان کافی و اوقات فراغتی برای بروز خلاقیت کودکان باقی نمی‌ماند.
- طبیعت گردی هم یکی از راه هایی است که کودک را خلاق بار می آورد،چونطبیعت مدام در حال تغییر است و این در حال تغییر بودن، فرصت زیادی برای رشد، کشف، ایجاد خلاقیت و توانایی حل مسئله کودکان میکند.طبیعت حس کنجکاوی و تحرک ذهنی را در کودکان برمی‌انگیزد. طبیعت به رشد خلاقیت کودک کمک کرده و به آنها این امکان را داده تا از تمام حواس خود استفاده کنند.
علاوه بر آن قدرت تمرکز و یادگیری را در کودکان افزایش داده و اختلالات تمرکز را در آنها کاهش می‌دهد.
دنیای طبیعی الهام بخش کودکان برای فکر کردن و سوال کردن و ایجاد ذهن خلاق است. به کودکان خود اجازه دهید اشیا را از نزدیک لمس کرده و با آنها ارتباط برقرار کنند.
- کارهایی که درگذشته و حال، کودکمان انجام داده و در آن خلاقیت به خرج داده را بخواهیم که تعریف و یادآوری کند. به این ترتیب به او غیر مستقیم می‌فهمانیم که خلاقیت‌هایش فراموش نمی‌شوند و ارزش دارند.
- مطالعه و خواندن کتاب برای کودکان، به دلیل تحریک کردن قوه تخیل آنها، یکی از بهترین و مؤثرترین روش‌های افزایش خلاقیت کودکان می‌باشد. همچنین با دیدن تصاویر و عکس‌هایی که در کتاب‌های مخصوص کودکان وجود دارد هم می‌توانیم قدرت تصویرسازی آنها را در ذهن شان بهبود ببخشیم. حتی می‌توانیم گاهی از او بخواهیم که برای ما قصه تعریف بکند.
- استفاده از موسیقی و شنیدن آهنگ‌های مناسب و البته اسباب بازی‌هایی که در تولید صدا و موسیقی کمک می‌کنند هم به رشد خلاقیت در کودکان کمک میکند.
- اگر کودک مان به هر دلیلی در کاری شکست خورد، اول سعی کنیم او را درک کنیم و سپس به او اطمینان بدهیم که با یک بار شکست هم او را دوست داریم و پیش چشم ما از ارزش‌های او ذره ایی کم نشده است. به او کمک کنیم که دوباره برای حل آن موضوع فکر کند و دوباره راه جدیدی را امتحان کند. خسته نشدن و صبوری، از لازمه‌های افزایش خلاقیت در کودکان هستند.
- سعی کنیم کودکان را در معرض موقعیت‌های سؤال برانگیز قرار دهیم. به مکان‌هایی که ندیده است، بروید. طبیعت گردی کنید. در مقابل او به تعمیر یک وسیله الکتریکی بپردازید و مانند اینها. این شرایط ذهن کودک را قلقلک می‌دهد و سؤال برایش بوجود می‌آورد.
- کودکی که درمعرض روش‌های افزایش خلاقیت قرارداده شده باشد، دربزرگسالی یقین بدانید که به راحتی از پس مشکلات خود برخواهد آمد.
- طرح پرسش های محرک یکی از راه های افزایش خلاقیت کودک است. چنین سوالاتی باعث می شودتا کودک از مکان و زمان فاصله بگیرد و پاسخ های خلاقانه ای بدهد. البته سوالاتی که که قصد پرسیدن دارید حتما اید متناسب با سن کودک در نظر گرفته شود
ویژگی‌های افراد خلاق
در پایان به بررسی ویژگی‌های افراد خلاق می‌پردازیم تا بتوانیم بهتر آنها را بشناسیم.
- بارزترین ویژگی‌های افراد خلاق رؤیاپردازی آن‌هاست.
- افراد خلاق به دنبال تغیرات و بدست آوردن تجربیات جدید هستند، و زندگی آنها به دور از روزمرگی است.
- اغلب افراد خلاق با ریسک کردن در جنبه‌های مختلف زندگی خود به رشد و پیشرفت می‌رسند.
- افراد خلاق مانند کودکان، بسیار کنجکاو هستند. آنها همیشه حس کنجکاوی خود را حفظ کرده و می‌خواهند در زندگی انتخاب کنند.
- افراد خلاق از اعتمادبه‌نفس بالایی برخوردارند. این اعتماد به نفس، از غرور و تکبر آنها نشات نگرفته است؛ بلکه آنها به علت اعتماد به توانایی‌هایی که دارند، مطمئن‌اند و می‌دانند که می‌توانند از پس هر کاری برآیند.
- آنها همواره کتاب می خوانند، اگر شما می خواهید فرزندی خلاق داشته باشید همواره کتاب های سرگرم کننده و جالب که محرک ذهن کودک باشد برای او بخوانید
در ابتدای راه برای اینکه کودکان به خلاقیت و ساختن علاقه پیدا کنند بهتر است آهسته و پیوسته قدم برداریم. کتاب خلاقیت کودکان که به صورت نامحسوس آموزش خلاقیت را در خود جای داده باشند،تهیه کنید.
کتاب خوب، کودک خلاق
پیش تر گفتیم که یک کتاب خوب می تواند یک کودک خلاق را پرورش دهد، درست شنیدید، همانطور که بازی کردن می تواند باعث شود که یک کودک راه های مختلفی برای حل یک مسئله پیدا کند و در واقع به افزایش خلاقیت کودکان منجر شود یک کتاب خوب هم به کودک چگونگی فکر کردن را می آموزد، علاوه برآن خواندن کتاب های متنوع برای فرزندتان شخصیت او را می سازد و شما از طریق کتابهایی که او دوست دارد می توانید شخصیت او را بیشتر بشناسید و رفتار با کودک را یاد بگیرید در ادامه کتاب هایی را به شما معرفی میکنیم که ضمن افزایش خلاقیت فرزند دلبندتان، برای او بسیار سرگرم کننده خواهد بود.
- کتاب هدیه‌ای برای مامان‌بزرگ
هدیه ای برای مامان بزرگ اثر هریت زیفر یک کتاب پرورش کودکان خلاق با قصه‌ای جذاب است. داستان از ساخت یک هدیه برای مادربزرگی دوست داشتنی شروع می شود و در طول قصه کودک ۱ تا ۹ ساله همراه لی‌لی می‌شود تا کلاهی شگفت‌انگیز برای هدیه به مادربزرگ آماده کند. تصویرسازی زیبای این کتاب قطعاً کودکان را پای این کتاب میخکوب خواهد کرد.
- کتاب بازی‌های آموزشی برای پرورش تفکر خلاق
چه بهتر برای یک کودک ۷ تا ۱۱ سال بازیگوش که بازی کند و در کنارش با یک کتاب بازی وپرورش خلاقیت کودکان مطالب مفیدی نیز یاد بگیرد. این کتاب توسط منیره عابدی درچه و مهدیه کشان نوشته شده است، در دانشنامه رشد معرفی شده است و از کتاب‌های معروف پرورش خلاقیت در کودکان محسوب می‌شود.
در ابتدای هر بازی به طور کامل در مورد اثر بازی بر روی کودک، وسایل مورد نیاز و تعداد افراد آن شرح داده می‌شود. مطمئناً کودکان‌تان از بازی‌های این کتاب لذت خواهند برد.
- کتاب طراحی و رنگ آمیزی خلاق
این کتاب پرورش کودکان خلاق توسط تارو گومی ژاپنی برای کودکان ۳ تا ۹ سال نوشته شده است که برخلاف سایر کتاب‌های نقاشی که از قبل همه چیز تعریف شده است، می‌باشد. کودک با طراحی و رنگ‌آمیزی در واقع قوه‌ی تخیل خود را به کار خواهد گرفت.
- کتاب جنگل برای همه
کتاب توسط نازنین عباسی گردآوری و با هنر اوریگامی علیرضا علاءالدینی زیباتر شده است. این کتاب پرورش کودکان خلاق را آنقدر جدی گرفته است که حتی یک کلمه در آن به کار نرفته تا کودکان با دنبال کردن تصاویر که همگی با عکاسی از موجودات اوریگامی فراهم آمده است، داستان را متوجه شوند.
اهمیت افزایش خلاقیت کودک با برنامه نویسی به کودکان
زبان برنامه‌نویسی در واقع زبان آینده‌ای نه‌چندان دور است. یادگیری برنامه‌نویسی، نه‌تنها به خودی‌خود بسیار خوب و مفید است؛ بلکه در عین حال خلاقیت کودکان، مهارت حل مسئله و دیگر ویژگی‌ها را تقویت میکند.
در نتیجه ارزش برنامه نویسی تنها به یادگیری این مهارت محدود نمی‌شود؛ چون در این راستا درهای بسیاری را به روی کودکان باز می‌شود و آینده‌ی درخشان‌تری برای آنها رقم می‌خورد.
همچنین در حال حاضر یکی از محبوب ترین زبان های برنامه نویسی پایتون می‌باشد، که یکی از دلایل آن آسان بودن و همچنین نزدیک بودن به زبان انسان میتواند باشد.
آموزش خلاقیت کودک با برنامه نویسی
برنامه‌نویسی یکی از روش‌هایی است که با کمک آن می‌توان خلاقیت کودکان را افزایش داد.
کودکان با یادگیری برنامه‌نویسی، توانایی حل‌مسئله بهتری خواهند داشت؛ چون برای مشکلات‌شان و مسائلی که برایشان پیش می‌آید دنبال راه حل خواهند گشت.
کودکان با یادگیری برنامه‌نویسی در استفاده از تکنولوژی سرآمد هستند و به دلیل توانایی‌های بالاتر، اعتماد به نفس بیشتری دارند و همه اینها باعث می‌شود که شادتر و سازگارتر باشند.
برنامه نویسی یک مهارت بسیار مهم است که در زمینه‌های مختلف می‌توانید از آن استفاده کنید در این راستا می توانیم خلاقیت کودکان را افزایش دهیم.
هنگامی که کودکان برنامه‌نویسی می‌کنند با یکدیگر می‌توانند مشارکت کنند به سوالات یکدگیر پاسخ بدهند، برنامه‌های همدیگر را می‌بینند و می‌توانند از آن ایده بگیرند.
همچنین با جستجو کردن در سایت‌های مختلف می‌توانند ایده‌ها جدید بیاموزند و از آنها در برنامه‌های خود استفاده کنند.
برنامه‌نویسی، ممکن است کار سختی به‌نظر برسد اما یک فعالیت فوق العاده خلاقانه است. اگر این مهارت را داشته باشید، می‌توانید اپلیکیشن‌ها، بازی‌ها و وب‌سایت‌های مورد علاقه‌ی خود را بسازید!
یادگیری یک زبان جدید خلاقیت کودکان را بهبود می‌بخشد و به آنها این امکان را می‌دهد برنامه‌ها و ویدیو‌های متنوعی بسازند.
برنامه‌نویسی کودکان را کنجکاو میکند
کودکان ذاتا کنجکاو هستند و با یادگیری برنامه‌نویسی، آنها بطور همزمان در حال یادگیری مطالب جدیدی هستند و این امر موجب خلاقیت کودکان می‌شود. کنجکاوی باعث می‌شود افراد برای حل مسائل به دنبال ایده باشند و خلاقانه‌تر فکر کنند. برنامه‌نویسی، اعتماد به نفس شما را پرورش می‌دهد. هنگامی‌که شما در یک زمینه مهارت بالاتری نسبت به دیگر افراد داشته باشید، یعنی توانایی شما بیشتر باشد و به آن باور نیز داشته باشید، راه‌حل‌های خلاقانه‌تری برای مسائل پیدا می‌کنید. برای خلاق بودن بیش از هر چیز به اعتماد به نفس نیاز دارید.
برنامه نویسی، باعث افزایش خلاقیت کودک و تمرکز بیشتر آن می‌شود.
افراد خلاق در کارشان بیشترین تمرکز را دارند. در برنامه نویسی کودکان برای ساخت یک برنامه باید متمرکز شد تا به توان ایده‌های خود را به عمل در آورد. وقتی کودک روی کار خود تمرکز داشته باشد، آن را به بهترین شکل ممکن انجام می‌دهد.
موانع افزایش خلاقیت کودک چیست؟
- عدم اعتماد به نفس
- ترس از انتقاد و شکست
- تمایل به همرنگی و همگونی
- عدم تمرکز ذهنی
سخن پایانی
خلاقیت یکی از مهارت‌های مهم در زندگی است که به کودکان کمک میکند تا به راحتی با چالش‌ها مواجه شده و راه‌حل‌های خلاقانه برای آنها پیدا کنند. برای افزایش خلاقیت کودکان، ابتدا باید فضای مناسبی برای آنها فراهم کرد تا بتوانند آزادانه بازی کنند و خلاقیت خود را بروز دهند.
برنامه نویسی نیز همچون خلاقیت، نیازمند فضای مناسب و آزاد است. در حین برنامه نویسی، برنامه‌نویسان با استفاده از تخیل و خلاقیت خود، راه‌حل‌های جدید و نوآورانه برای مسائل پیدا می‌کنند. همچنین، در حین گام به گام پشت سر گذاردن در فرآیند برنامه نویسی، کودکان نظم و تمرکز را تجربه می‌کنند که این نیز میتواند به افزایش خلاقیت آنها کمک کند.
منبع: https://www.waterford.org/resources/creative-activities-for-kids/
سلام و عرض ادب
ببخشید برای افزایش خلاقیت کودک چه زبان های برنامه نویسی ای مناسب هستن ؟ میشه معرفی کنید
سلام مهرسام جان !
درپاسخ به سوالتون باید بگم که زبان های اسکرچ و اسکرچ جونیور در ابتدا برای افزایش خلاقیت کودک مفید هستند
سلام
برای افزایش خلاقیت کودک میتونیم توی کلاس های هنری مثل سفالگری ،نقاشی ،اوریگامی ثبت نامش کنیم؟
سلام الهام جان !
بله تمام این موارد میتواند روی افزایش خلاقیت کودک موثر باشد
سلام روزبه خیر
ایا کلاس برنامه نویسی اسکرچ برای افزایش خلاقیت کودک مناسب هستند؟
سلام اقا/خانم حسینی عزیز!
بله برنامه نویسی به زبان اسکرچ و اسکرچ جونیور میتواند روی افزایش خلاقیت کودک موثر باشد
چه زبان هایی برای برنامه نویسی کودکان مناسبن؟
سلام
با توجه به اهمیت آموزش برنامه‌نویسی به کودکان، زبان‌های زیادی برای آموزش آنها طراحی شده‌اند.
شما می‌توانید با مطالعه‌ی مقاله‌های ۱۰ زبان برنامه‌نویسی مخصوص کودکان (۱) و ۱۰ زبان برنامه‌نویسی مخصوص کودکان (۲) با این زبان‌ها آشنا شوید.