خلاقیت کودکان به آنها امکان می‌دهد هنگام مواجهه با چالش‌ها از روش‌های مختلفی استفاده کنند.کودکان خلاق راه‌حل‌های جدید برای مشکلات پیش رو پیدا می‌کنند. استعداد تنها بخشی کوچک از خلاقیت است و تمرین، نظم‌بخشی و پرورش آن از اهمیت بیشتری برخوردار است. هر چه محیط زندگی کودک از تنوع بیشتری برخوردار باشد، امکان رشد خلاقیت در او بیشتر است. کودکی که خلاق باشد می‌تواند ارزش آفرینی کند. این بدان معناست که او با هوش خلاق خود قادر به خلق آثار ارزشمند خواهد بود. مهم‌ترین عامل در ارتقا خلاقیت کودکان، شما والدین هستید. شما باید در خدمت فرزندتان هوشیار و صبور باشید و روش‌های صحیحی را که می‌تواند با کمک یک متخصص در پرورش خلاقیت کودک شما کمک کند، ایجاد کنید.
به طور کلی کودکان از همان ابتدا رگه‌های هوش و خلاق بودن خود را نشان می‌دهند اما معمولا تمرکز و توجه برای آنها سخت است. در سن ۵ سالگی به دلیل افزایش تمرکز، تکمیل زبان و تقویت مهارت‌های جسمی، کودک به اوج خلاقیت می‌رسد. در این مرحله و سنین ۵ سالگی، شما باید برای پرورش خلاقیت کودکتان سرمایه‌گذاری کنید و راه‌های پرورش خلاقیت را بیاموزید.
روش‌های بسیاری برای پرورش خلاقیت در کودکان وجود دارد و خیلی از آنها بستگی به خلقیات و توانایی‌های فرزندتان دارند.
چگونه خلاقیت کودکان را افزایش دهیم؟
نقاشی، راهی برای افزایش خلاقیت کودکان
نقاشی کودکان، تصویر ذهنی است که کودک به واسطه ی آن دنیای واقعی خود را نشان می‌دهد.
نقاشی در کودکان یکی از مهم‌ترین سرگرمی‌های دوران کودکی است. نقاشی کودکان چیزی بی‌محتوا یا بدون ارزش نیست. بلکه دارای ارزش محتوایی بالایی است.
هرگز در نقاشی کودکان دست نبرید و آنها را اصلاح نکنید. کودکان را به تقلید و کپی کردن تصاویر وادار نکنید.
از نقاشی کودکان ایراد نگیرید و هرگز کودک را به دلیل نقاشی‌هایش تحقیر یا سرزنش نکنید.
برای کارهای هنری کودک و نقاشی‌های او ارزش قائل شوید و بخش از دیوار اتاقش را به این امر اختصاص دهید.
موسیقی، راهی برای افزایش خلاقیت کودکان
یکی دیگر از مهم‌ترین کارهای افزایش خلاقیت کودکان استفاده از وسایل موسیقی است.
موسیقی‌هایی که از با برنامه و اصول ساخته شده‌باشند، موجب بروز خلاقیت در دیگر هنرها می‌شوند.
هنگامی که کودک با سازهای اسباب بازی خود صدا تولید میکند، آواز می‌خواند و شاد است، در واقع در حال بروز استعدادهای ذاتی خود است. شما با تحسین و تشویق او می‌توانید این ابتکارات را در ذهن او پرورش دهید.
ما می‌توانیم از وسایلی که در منزل داریم مثل کاسه های فلزی و قاشق های فلزی آن ها را در اختیارش قرار دهیم و با تولید صدا احساس خوبی داشته باشد. و یا اسباب بازی‌های که تولید صدا میکند برایش تهیه کنیم تا استعداد موسیقیایی فرزندمان را خلق کنیم.
آشپزی راهکار افزایش خلاقیت کودکان
آشپزی کودکتان را تشویق میکند با ذهن بازتری به جهانی که در آن زندگی میکند، فکر کند.
کودکان در سنین ۵ تا ۱۰ سال مشتاق و علاقه‌مند به آشپزی هستند ولی به تشویق و رهبری والدین خود نیاز دارند.
روانشناسان به والدین توصیه می‌کنند هیچ گاه جلوی آشپزی کردن کودکان خود را نگیرید
زیرا آشپزی‌کردن تمام استعدادها و توانایی های کودکان را تقویت و مهارت آنان را در برخورد با مسائل مختلف زندگی افزایش می‌دهد.
اجازه بدهید مواد را با هم ترکیب کنند و یا مواد دیگری را جایگزین کرده و نتیجه را امتحان کنند. مواد اختیاری یک ایده دیگر برای تمرین و گسترش خلاقیت است.
مزایای زیادی در آشپزی با کودکان وجود دارد. کودکان با لمس کردن، مزه کردن، احساس کردن، بوییدن و گوش دادن یاد می‌گیرند.
درگیر شدن در آشپزی به کودکان کمک میکند تا مهارت های حرکتی، هماهنگی دست، چشم و حتی مفاهیم اولیه ریاضی و علوم را توسعه دهند.
ایجاد فضای مناسب راه افزایش خلاقیت در کودکان
منظور از فضا ایجاد محیطی برای رشد خلاقیت کودک ما است.
یک مکان امن و راحت برای کثیف کاری کودکان در نظر بگیرید که کودکان بتوانند در آن از هر نوع وسیله‌ی هنری استفاده کنند.
کاغذ و مقوا، مدادشمعی، گچ، مارکر، چسب، برچسب، رنگ انگشتی و گِل رُس در اختیار کودک قرار دهید و اجازه بدهید همه‌ی خلاقیتش را نشان بدهد.
یک سفره‌ی بزرگ برای آنها پهن کنیم و اجازه بدهیم با خیال راحت نقاشی بکشند
یا می‌توانیم گوشه‌ای از دیوار را برای فرزندمان مقوا بزنیم و اجازه بدهیم فقط در همان محل نقاشی دیواری بکشد.
طبیعت‌گردی راه افزایش خلاقیت در کودکان
طبیعت مدام در حال تغییر است و این در حال تغییر بودن، فرصت زیادی برای رشد، کشف، ایجاد خلاقیت و توانایی حل مسئله کودکان میکند.
طبیعت حس کنجکاوی و تحرک ذهنی را در کودکان برمی‌انگیزد. طبیعت به رشد خلاقیت کودک کمک کرده و به آنها این امکان را داده تا از تمام حواس خود استفاده کنند.
علاوه بر آن قدرت تمرکز و یادگیری را در کودکان افزایش داده و اختلالات تمرکز را در آنها کاهش می‌دهد.
دنیای طبیعی الهام بخش کودکان برای فکر کردن و سوال کردن و ایجاد ذهن خلاق است. به کودکان خود اجازه دهید اشیا را از نزدیک لمس کرده و با آنها ارتباط برقرار کنند.
طرح پرسش‌های محرک راه افزایش خلاقیت در کودکان
یکی از بهترین روش‌ها برای ایجاد تفکر خلاق در کودکان، طرح «سؤالات محرک» است.
چنین سؤالاتی به کودک کمک می‌کنند تا از زمان و مکان فاصله بگیرد.
سؤالاتی که از فرزندتان می‌پرسید، باید متناسب با خصوصیات او باشند.
پرسیدن سوالاتی خلاقانه هم به ما و هم به کودک مان کمک میکند.
مثل این سوالات:
- من چطور می‌توانم مادر خوبی باشم؟
- ما چه کارهایی باید انجام دهیم که بتوانیم محیط زیست بهتری داشته باشیم؟
- به نظرت اسب و زرافه چه شباهتی با هم دارند؟
هرکدام از این دست سوالات فرزندان را به فکر کردن وادار میکند. لطفاً حوصله داشته باشید و برای فرزندانی که به وجود آورده ایم وقت کافی بگذاریم.
گذاشتن وقت کافی و ایجاد سوالات باز هم یکی از راهکارهای تربیت فرزندان خلاق است. این موضوع ذهن کودک را به سمت و سوهای مختلف می‌برد و پنجره‌های جدیدی را نسبت به زندگی باز میکند.
یادگیری برنامه نویسی راهی برای افزایش خلاقیت کودک
برنامه نویسی یکی از روش‌هایی است که با کمک آن می توان خلاقیت کودک را افزایش داد.
کودکان با یادگیری برنامه نویسی با محیط اطرافشان منعطف‌‌تر و سازگارتر می‌شوند و توانایی حل مسئله بهتری دارند چون برای مشکلات‌شان و مسائلی که برایشان پیش می‌آید دنبال راه حل می‌گردند.
کودکان با یادگیری برنامه نویسی در استفاده از تکنولوژی سرآمد هستند و به دلیل توانایی‌های بالاتر، اعتماد به نفس بیشتری دارند و همه اینها باعث می‌شود که سازگارتر و شادتر باشند.
نقش بازی‌ها در پرورش خلاقیت کودکان
بازی بهترین شکل فعالیت طبیعی هر کودک محسوب می‌گردد در جریان بازی است که نیروهای ذهنی و جسمی کودک، یعنی: دقت، تخیل، نظم و ترتیب، چالاکی و غیره رشد می‌یابند.
هنگامی که کودکان بازی می‌کنند یاد می‌گیرند از فکرشان استفاده کنند. بازی به کودکان کمک میکند که احساس بهتری داشته باشند. یاد می‌گیرند که اعمال و حرکتشان را کنترل کنند.
والدین نباید تعیین کننده ی نوع و شیوه ی بازی باشند. بلکه بهتر است شرایط سالم بازی را فراهم و خود به عنوان همبازی شرکت کنند و اجازه دهند تا با قدرت خلاقیت خود بازی را اداره کند.
با تشویق و تأیید رفتار کودک و فراهم آوردن زمینه‌های مساعد و تدارک بازی های دلخواه او، قدرت تخیل و خلاقیت کودک را تقویت کنید.
بازی‌هایی برای افزایش خلاقیت کودکان
افزایش خلاقیت کودک با بازی با ماکارونی
ماکارونی به خاطر شکل و بافت خاصش، امکان زیادی برای بازی فراهم میکند. در مورد بچه‌های کوچک‌تر می‌توانید از ماکارونی‌های بزرگ لوله‌ای استفاده کنید.
تقویت خلاقیت کودک پنج ساله یا برای بچه‌های ۴ ساله یک ظرف کوچک از ماکارونی را به همراه یک نخ کاموا در اختیار کودک قرار بدهید
و او را تشویق کنید که ماکارونی‌ها را نخ کند و یک گردنبند از ماکارونی درست کند. این بازی باعث تقویت ماهیچه‌های کوچک دست می‌شود و بین چشم و دست کودک، هماهنگی ایجاد میکند.
داشتن کودکی خلاق با رنگ بازی
بچه‌های ۳ تا ۶ ساله بهتر می‌توانند این بازی را انجام دهند. رنگ گواش را رقیق کنید و در کاسه‌های کوچک بریزید.
سبزی‌های مختلف مثل لیمو، فلفل دلمه‌ای، سیب‌زمینی، پیاز، هویج، کاهو یا کلم را از وسط ببُرید و کودک را تشویق کنید که
سبزی‌های را داخل گواش فرو کرده و اثر آن را روی مقوا امتحان کند.سبزی‌های مختلف، شکل‌های مختلف و جالبی ایجاد می‌کنند.
می‌توانید کودک را تشویق کنید که دست یا پایش را داخل کاسه فرو ببرد و اثر آن را روی مقوا ببیند. این بازی باعث تقویت حس خلاقیت کودک می‌شود.
بازی با ابرها برای افزایش خلاقیت کودک
اگر بتوانید با فرزندتان به محیط باز مثل پارک بروید می‌توانید خیلی خوب با ابرها بازی کنید و قصه بسازید. بگذارید کودک شما تصویری که از ابرها می‌بیند بگوید.
گوسفند، مداد، خرس، هواپیما، ماشین یا هر چیزی که به نظرش برسد در پرورش خلاقیتش به او کمک میکند.
با این کار به او یاد میدهید که حتی درباره عادی‌ترین چیز‌ها می‌توان بی‌‌‌نهایت خیال‌پردازی کرد.
ییاده‌روی راهی برای افزایش خلاقیت کودک
راه رفتن با بچه‌ها در خیابان خودش می‌تواند یک بازی پر از خلاقیت باشد. در خیابان نزدیک خانه قدم بزنید
و از او سؤال‌هایی بپرسید که پاسخی آزاد دارند، مثلاً: «به نظرت اون هاپو به چی داره نگاه می‌کنه؟» او را تشویق کنید با اشاره آنها را به شما نشان دهد. اگر دقت کنید بچه‌ها دیدگاه متفاوتی دارند، همه چیز برایشان تازگی داشته، جدید و جالب است.
بازی با لباس‌ها راهی برای خلاقیت در خانه برای کودکان
بیشتر دختربچه‌ها از یک سنی به ملکه‌ها و شخصیت‌های رؤیایی علاقه‌مند می‌شوند و پسرها به زورو و بت‌من و سوپرمن دل‌بستگی پیدا می‌کنند. سعی کنید با لباس‌های مختلف این نقش‌ها را با بچه‌ها بازی کنید و قوه‌ی تخیل آنها را قدرتمند کنید. بیشتر اجازه دهید او از تخیلش کمک بگیرد و داستان بازی را بسازد.
بازی پانتومیم و افزایش خلاقیت کودکان
پانتومیم به سبب استفاده از زبان بدن و فکر درباره‌ی بیان موضوع و احساسات فقط و فقط با استفاده از حرکات و بدون ایجاد هیچ گونه صدایی باعث افزایش خلاقیت کودکان می‌شود.
نقش کتاب در پرورش خلاقیت کودکان
والدین گرامی اگر کودکی خلاق می‌خواهید، باید تغییراتی در خود ایجاد کنید.
- وسواس را کنار بگذارید.
- ذهنی باز در پذیرش رفتارهای خلاقانه فرزندتان داشته باشید.
- تخیل فرزندتان را جدی بگیرید و برچسب دروغگو بودن به او نزنید.
- از تاثیر قصه‌گویی نیز غافل نشوید.
در ابتدای راه برای اینکه کودکان به خلاقیت و ساختن علاقه پیدا کنند بهتر است آهسته و پیوسته قدم برداریم. کتاب خلاقیت کودکان که به صورت نامحسوس آموزش خلاقیت را در خود جای داده باشند،تهیه کنید.
کتاب ساختن برای افزایش خلاقیت فوق‌العاده است
در این کتاب کودکان با دختری همراه می‌شوند که قصد دارد اختراعی را به سرانجام برساند اما امان از دردسرهایی که در این راه گریبان آدم را می‌گیرد و رها نمی‌کند.
انواع کتاب پرورش خلاقیت در کودکان
- کتاب هدیه‌ای برای مامان‌بزرگ
هدیه ای برای مامان بزرگ اثر هریت زیفر یک کتاب پرورش کودکان خلاق با قصه‌ای جذاب است. داستان از ساخت یک هدیه برای مادربزرگی دوست داشتنی شروع می شود و در طول قصه کودک ۱ تا ۹ ساله همراه لی‌لی می‌شود تا کلاهی شگفت‌انگیز برای هدیه به مادربزرگ آماده کند. تصویرسازی زیبای این کتاب قطعاً کودکان را پای این کتاب میخکوب خواهد کرد.
- کتاب بازی‌های آموزشی برای پرورش تفکر خلاق
چه بهتر برای یک کودک ۷ تا ۱۱ سال بازیگوش که بازی کند و در کنارش با یک کتاب بازی وپرورش خلاقیت کودکان مطالب مفیدی نیز یاد بگیرد. این کتاب توسط منیره عابدی درچه و مهدیه کشان نوشته شده است، در دانشنامه رشد معرفی شده است و از کتاب‌های معروف پرورش خلاقیت در کودکان محسوب می‌شود.
در ابتدای هر بازی به طور کامل در مورد اثر بازی بر روی کودک، وسایل مورد نیاز و تعداد افراد آن شرح داده می‌شود. مطمئناً کودکان‌تان از بازی‌های این کتاب لذت خواهند برد.
- کتاب طراحی و رنگ آمیزی خلاق
این کتاب پرورش کودکان خلاق توسط تارو گومی ژاپنی برای کودکان ۳ تا ۹ سال نوشته شده است که برخلاف سایر کتاب‌های نقاشی که از قبل همه چیز تعریف شده است، می‌باشد. کودک با طراحی و رنگ‌آمیزی در واقع قوه‌ی تخیل خود را به کار خواهد گرفت.
- کتاب جنگل برای همه
کتاب توسط نازنین عباسی گردآوری و با هنر اوریگامی علیرضا علاءالدینی زیباتر شده است. این کتاب پرورش کودکان خلاق را آنقدر جدی گرفته است که حتی یک کلمه در آن به کار نرفته تا کودکان با دنبال کردن تصاویر که همگی با عکاسی از موجودات اوریگامی فراهم آمده است، داستان را متوجه شوند.
سخن پایانی
در پایان، می‌توانیم به نتیجه کلی برای تقویت خلاقیت کودکان برسیم. اولاً، خلاقیت یک مهارت قابل تقویت است و با تمرین و تجربه می‌توان آن را بهبود داد. بنابراین، اهمیت دارد که به فرآیند خلاقانه فکر کردن و حل مسئله در کودکان توجه کنیم.
ثانیاً، برای تقویت خلاقیت کودکان، باید آنها را به ایده‌پردازی و پذیرش اشتباهات تشویق کنیم. آزاد سازی از قیدها و قوانین ثابت، فضای مناسب برای رشد خلاقانه است.
سوماً، همکاری با دستگاه آموزش و پرورش و جامعه در جلب توجه به این مسئله بسیار حائز اهمیت است. نظام آموزش و پرورش باید فضای مناسب را برای رشد خلاقانه فکر کودکان فراهم کند و فرصت‌هایی برای اعمال خلاقانه در محیط آموزشی فراهم آورد.
در نهایت، تقویت خلاقیت کودکان نیازمند حمایت و تشویق از سوی والدین است. والدین باید به کودکان خود اجازه دهند تا خلاقانه فکر کنند، ایده‌های جدید را بپذیرند و به آنها اعتماد کنند. همچنین، باید فضای مناسبی را در خانه برای بازی، آزادی عبور و مسابقات خلاقانه فراهم کنند.
برنامه نویسی فواید دیگه ای هم برای کودکان داره؟
سلام
بله. برنامه‌نویسی علاوه بر اینکه یک مهارت بسیار مفید برای کودکان است؛ فواید بسیار دیگری نیز دارد.
شما می‌توانید با مطالعه‌ی مقاله‌ی فواید برنامه‌نویسی برای کودکان اطلاعات کاملی کسب کنید.