ما در عصری زندگی می‌کنیم که در هر روز و هر ساعت با حجم بالایی از اطلاعات مواجه هستیم. اطلاعاتی که ذخیره‌ی آنها در حافظه باعث افزایش دانش‌ما و در نتیجه موفقیت روزافزون ما خواهد شد. این مسئله، برای انسان امروزی که همواره به دنبال رشد و پیشرفت خود هست، دغدغه‌ای مهم ایجاد کرده‌ است.

راهکار های تقویت حافظه یکی اصلی‌ترین نکات برای دستیابی به موفقیت است؛ زیرا همیشه حفظ کردن دانش، به مراتب مهم‌تر و سخت‌تر از کسب دانش است که در این مقاله به تقویت حافظه می پردازیم.

راهکار های تقویت حافظه عبارت اند از

دوری از اضطراب و فضاهای تنش‌زا

قرار گرفتن در فضا‌های تنش‌زا و در معرض اضطراب و فشار روانی، باعث اختلال در فرآیند ذخیره‌سازی و حفظ اطلاعات می‌شود؛ بطوری‌که در بهترین حالت، اطلاعات به بخش حافظه‌ی کوتاه مدت انتقال میابد اما به قسمت حافظه‌ی بلند مدت منتقل نمی‌شود. به همین جهت توصیه می‌کنیم برای اینکه بهترین نتیجه را در فرآیند یادگیری و ذخیره‌ی اطلاعات در حافظه داشته باشیم، فضایی آرام و امن را برای آموزش فراهم کنید که به دور از هر گونه اضطراب و فشار روانی باشد. به صورت کلی می‌توان گفت میزان ماندگاری اطلاعات در حافظه و مقدار اضطراب شخص، رابطه‌ی عکس با هم دارند؛ این موضوع در کودکان بیشتر قابل مشاهده است.

شناسایی بهترین روش دریافت اطلاعات برای هر فرد

زمانی‌که صحبت از فردی به میان می‌آید، ممکن است ابتدا صدای او در خاطر شما طنین‌انداز شود ، یا چهره‌ی او را به یاد بیاورید یا حتی بتوانید هر دو این موارد در حافظه‌ی شما پدیدار گردد. با در نظر گرفتن این موضوع، می‌توان افراد را بر اساس راه‌های دریافت و بازیابی اطلاعات به سه دسته تقسیم کرد: ۱٫ سمعی ۲٫ بصری ۳٫ سمعی-بصری.

اگر شما بتوانید دسته‌ای را که در آن قرار می‌گیرید، شناسایی کنید؛ آنگاه خواهید توانست هرگونه اطلاعاتی را در قالبی که برای حافظه و مغز شما بیشتر و بهتر قابل پذیرش است پیدا کرده و استفاده کنید. به عنوان مثال، اگر تمایل دارید در یک مبحث علمی اطلاعاتی را به خاطر بسپارید، پیشنهاد ما این است که با توجه به اینکه در چه دسته‌ای قرار می‌گیرید، برای خود این محتوا را در قالب فایل‌های صوتی (سمعی)، کتاب (بصری) یا فیلم (سمعی-بصری) تهیه کنید.

استفاده از حواس پنجگانه یکی از راهکار های تقویت حافظه

با توجه به درگاه دریافتی، می‌توان داده‌ها را بر ۵ دسته تقسیم کرد:

آنچه می‌بینیم،

آنچه می‌شنویم،

آنچه می‌بوییم،

آنچه می‌چشیم،

و آنچه لمس می‌کنیم.

اگر بتوانیم حواس پنجگانه‌ی خود را چنان تقویت کنیم که در هر لحظه، فارغ از اینکه به دنبال چه هدف یا اطلاعاتی هستیم، تمام داده‌های دریافتی را حفظ و ذخیره کند؛ آنگاه می‌توان گفت که برای هر لحظه‌ای که در خاطرمان ثبت می‌شود، پنج سرنخ داریم و در صورتی عدم دسترسی به هر کدام از آنها، می‌توان موارد دیگر را جایگزین کرد.

 با داشتن برداشت شخصی

گاهی برای اینکه اطلاعات بهتر در حافظه‌ی فرد ثبت شود، نیاز هست تا برداشتی شخصی از آن محتوا داشته باشد، یا به عبارتی دیگر، موضوع را با زبان خود شرح دهد و به حافظه بسپارد. به این صورت ذهن که آمادگی بیشتری برای پذیرش و جذب ساختار و ادبیات شخصی خودتان دارد.

ایجاد شبکه‌ی ارتباطی

به عنوان یکی دیگر از راهکار های تقویت حافظه، زمانی‌که مجموعه‌ای از اطلاعات و داده‌هایی که ارتباطی بین آنها وجود ندارد را برای ثبت در حافظه مرور می‌کنید، متوجه دشواری این کار خواهید شد. حال اگر تلاش کنید به هر طریقی رابطه‌ای بین این داده‌ها بیابید، آنگاه می‌بینید که این کار چقدر ساده و راحت‌تر می‌شود. زیرا این روند ارتباطی، داده‌ها را مثل قطعات بازی دومینو در کنار هم قرار می‌دهد، به‌طوری که افتادن یک قطعه، باعث ریزش سایر قطعات خواهد شد؛ به بیانی دیگر، اگر زمانی که اطلاعات را به‌خاطر می‌سپارید، شبکه‌ی ارتباطی بین آنها بسازید؛ پس از آن، هر بار تنها با به یاد آوردن بخشی از آن اطلاعات می‌توانید سایر داده‌ها را نیز به خاطر بیاورید.

ورزش دادن ذهن

یکی دیگر از راهکار های تقویت حافظه ذهن، ورزش دادن ذهن است.ذهن هم مانند جسم برای تقویت توان و قوی شدن، نیازمند ورزش است. ورزش ذهن هم عامل پیشگری است و هم عاملی جلو برنده؛ ورزش ذهن می‌تواند از کندی ذهن، پیر مغزی و بیماری‌های مانند آلزایمر جلوگیری کند و از سمت دیگر می‌تواند باعث پرورش قدرت ذهن و تقویت حافظه گردد.

فعالیت‌های ذهنی بسیاری وجود دارند که می‌بایست با در نظر گرفتن هدفی که از انجام این کار در نظر داریم، موردی مناسب را برگزید. به منظور راهکار های تقویت حافظه پیشنهاد می‌کنیم که به حفظ شعر، حل کردن جدول کلمات متقاطع، مطالعه‌ی چیستان و انجام محاسبات ریاضی به صورت ذهنی، بپردازید.

یکی از فعالیت‌هایی که به شدت ذهن را درگیر کرده و از کاهش عملکرد حافظه جلوگیری می‌کند، برنامه‌نویسی است. برنامه‌نویسی به عنوان یک مهارت کاربردی، همزمان باعث رشد شما در ابعاد مختلف نیز می‌شود؛ بویژه در سنین پایین که تاثیرات آن به مراتب بیشتر خواهد بود. برای اطلاع بیشتر می‌توانید مقاله‌ی فواید برنامه‌نویسی برای کودکان و نوجوانان را بخوانید.

تکرارکردن یکی از راهکار های تقویت حافظه

یکی از ساده‌ترین و در عین حال موثرترین و تثبیت اطلاعات در حافظه، تکرار است. تکرار روشی راحت و همه‌گیر است که به طور کلی برای انواع اطلاعات و داده‌ها کارآمد و ارزشمند است. البته ناگفته نماند که تکرار یک فرآیند زمانبر است و تا رسیدن به نتیجه باید صبر و حوصله به خرج دهید.

ثبت در حافظه‌ی بلند مدت

یکی دیگر از راهکار های تقویت حافظه تکنیکی ترین روش برای پیشگری از فراموشی، انتقال و ثبت اطلاعات در حافظه‌ی بلند مدت است. این کار مدت زمانی مشخص دارد و دارای اصولی است. ثبت داده در حافظه‌ی بلند مدت را می‌توان در سه گام انجام داد:

1. مرور اطلاعات، بلافاصله پس از دریافت

در گام اول، باید پس از اینکه داده‌ای را دریافت کردید، به مرور آن بپردازید. این کار باعث می‌شود که شما به یک درک کلی از محتوا برسید و بتوانید آن را سازماندهی کرده و به خاطر بسپارید.

2. ایجاد نقشه‌ی ذهنی

بسیاری از افراد بر این باور‌ هستند که یادداشت برداری و خلاصه‌نویسی فقط تلف کردن وقت است و تاثیری در روند حفظ ندارد؛ اما بازآفرینی اطلاعات به‌صورت خلاصه و با زبان شخصی شما می‌توانید کمک زیادی به ثبت داده‌ها در حافظه‌تان بکند. در ضمن، برای انجام این کار شما باید ابتدا به کل مطلب مسلط باشید و بتوانید تمام اجزای آن را به مرتبط کنید؛ یافتن رابطه‌ی اجزا خود عاملی برای ماندگاری اطلاعات و تقویت حافظه است.

3. مرور زماندار

برای تثبیت اطلاعات در حافظه‌ی بلند مدت، می‌بایست به‌صورت منظم و دوره‌ای به مرور و یادآوری آنها پرداخت. فاصله‌ی این دوره‌ها به مرور افزایش خواهد یافت. بطوری که در ابتدا هر ۲-۳ روز یکبار، بعد هفته‌ای، سپس ماهانه و درآخر هم چند ماه یکبار این اتفاق باید تکرار شود.

تغذیه‌ی مناسب به عنوان یکی از راهکار های تقویت حافظه

وجود انسان دارای دو بعد است: روح و جسم. این دو به منزله‌ی دو بال یک پرنده هستند که تنها با بودن آنها در کنار هم پرواز تحقق پیدا می‌کند. بنابراین وابستگی روح و جسم دور از ذهن نیست. در حقیقت می‌توان گفت برای تقویت حافظه، تنها فعالیت‌های ذهنی کفایت نمی‌کند؛ بلکه باید جسم نیز در این راستا روح را حمایت کند. به همین جهت توجه به تغذیه و سلامت جسم امری مهم در رشد حافظه است. تغذیه در این مسیر اهمیت بسیار بالایی دارد؛ زیرا برای دریافت و ذخیره اطلاعات در حافظه یک سری فعالیت‌های عصبی در مغز اتفاق می‌افتد که در صورت کمبود مواد غذایی مورد نیاز، این عملیات با مشکل مواجه می شود.

استراحت و خواب کافی

یکی دیگر از راههای تقویت حافظه است، مغز انسان هر روزه و در هر لحظه، انبوه بسیاری از داده‌ها را دریافت و پردازش می‌کند و متناسب با آنها واکنش نشان می‌دهد. این فرآیند بسیار پیچیده است و به همین دلیل انرژی زیادی صرف می‌کند. به همین دلیل اگر پس از انجام فعالیت‌های روزانه، به مغز خود استراحت ندهید، رفته رفته کارایی و سطح عملکرد مغز کاهش میابد؛ تا جایی که دیگر قادر به هیچ‌گونه فعالیتی نخواهد بود.

بهترین نوع استراحت برای بازیابی و تجدید قوای ذهنی، خواب است و بهترین زمان برای آن، هنگام شب است. هیچ استراحتی نمی‌تواند جایگزین خواب شب شود. بنابراین به شما توصیه می‌کنیم همواره تلاش کنید ساعاتی از شب را صرف خواب کنید تا مغز شما بتواند در این زمان استراحت کرده و خود را برای شروع دوباره‌ی فعالیت‌ها آماده کند.

سخن پایانی

در نتیجه، تقویت حافظه یک فرایند پیچیده است که نیازمند تلاش و تمرین مداوم است. با اعمال روش‌های مناسب مانند تمرین ذهنی، خواب کافی، تغذیه سالم و استفاده از روش‌های یادگیری مؤثر، می‌توان بهبود قابل توجهی در حافظه داشت. همچنین، از اهمیت بالای استفاده از تکنولوژی‌های هوشمند برای آموزش و گسترش دانش بهره ببرید. با رعایت این نکات و پیروی از راهکار‌های مناسب، می‌توانید حافظه خود را بهبود داده و عملکرد شناختی خود را بهبود بخشید.

منبع : www.letudiant.fr