دنیس ریچی یکی از تاثیر گذار ترین افراد در حیطه برنامه نویسی است و خالق زبان c است و با این اختراعش دنیای رایانه را متحول کرد.

دنیس مک الستر ریچی متولد ۹ سپتامبر سال ۱۹۴۱ در برونکسویل نیویورک است. علاوه بر زبان برنامه نویسی c او سیستم عامل یونیکس را نیز اختراع کرد که هر دو اختراع ، انقلاب بزرگی در دنیای کامپیوتر به وجود آورد و نام دنیس و همراهانش را تا ابد در میان علاقه مندان به این رشته جاودانه کرده است.

دنیس ریچی برای اختراع سیستم عامل یونیکس با دوست و همکار قدیمی خود یعنی تامپسون وارد این د نیای برنامه نویسی شد و این اختراع و چندین پروژه دیگر را به نام خود ثبت کردند و همکاری و شریک کاری بودن آنها در همه عرصه های تحقیقات کمک کننده و تسهیل کننده مسائل و مشکلات کاری آنها بود و آنها بسیار پرافتخار در دنیای رایانه و برنامه نویسی ظاهر شدند. دنیس ریچی و تامپسون هر کدام جداگانه تحقیقات را انجام داده و در پایان تحقیقات خود با هم فکری یکدیگر روی مسائل نتیجه گیری می کردند و نتایج را در اختیار آزمایشگاه و گروه کامپیوتری قرار میدادند.

آنها در خاطراتشان روزمره خود  نوشته اند ؛ بسیاری از اوقات در فشار و تنگنای کاری قرار  میگرفتند که باعث دعوا و قهر و ترک کار و پروژه را فراهم میشد ولی باز دوستی و علاقه به کار آنها و گروه را دور هم جمع می کرد. دنیس در خاطرات نوشته است که تحمل کردن من کار آسانی نبود و سخت گیری های من در میان گره های کامپیوتر زبان زد بود و تنها صبور بودن تامپسون بود که موجب پایداری و ادامه فعالیت و دوستی چندین ساله ما می شد.

دنیس ریچی پایه ای ترین و اصیل ترین متد دنیای کامپیوتر

بنابر گفته دانشجوها و مخترعین رشته رایانه زبان برنامه نویسی c یکی از پایه ای ترین و اصیل ترین متد دنیای رایانه و برنامه نویسی است که کمک زیادی به پیشگامان این ضمیمه کرد و دنیای برنامه نویسی را متحول ساخت. به خاطر کمک ها و اختراعات دست نیافتی دنیس ریچی بود که در دنیای ابرکامپیوترها به او لقب dmr دادن و نام او را با افتخار در تاریخ برنامه نویسی ثبت کردند.

بسیاری از طرفداران و علاقه مندان دنیس ریچی اکنون نیز بارها و بارها خدمات او را بازگو کرده و بعد از سال ها از عملکرد ضعیف و تجلیل نکردن مناسب کار به دستان در زمان حیات و بعد از مرگ از این ستاره خاموش نشدنی دنیای رایانه به هراس آمده و گله می کنند. بارها گفته اند که دنیس ریچی شایان قدردانی فراوان است که موفقیت  همه برنامه نویسان دنیای کامپیوتر و شرکت های آنها مدیون اختراعات زبان برنامه و سیستم عامل بوده است  که آغازگر و بنا نهاده آن دنیس ریچی و گروه آزمایشگاه بل بوده است.

بیوگرافی دنیس ریچی و تحصیلات او

دنیس ریچی در سال ۱۹۴۱ در برونکسویل نیویورک چشم به جهان گشود و پدرش الیسترای ریچی یکی از دانشمندان نامدار آزمایشگاه بل بود که افتخاری زیادی را بدست آورده و همیشه الگو و راهنمای دنیس بود.

دنیس ریچی به همراه خانواده بعد از دوران کودکی و ابتدایی به سامیت در نیوجرس مهاجرت کرد و دوران دبیرستان خود را در آنجا گذراند و خود را برای دوران دانشگاه و تحصیلات بالاتر آماده کرد. دنیس دوران دانشگاه و تحصیلات تکمیلی خود را در دانشگاه هاروارد گذراند و در دوران تحصیلی خود بسیار دانشجوی فعال و با استعدادی بود.

دنیس ریچ نابغه ای در تاریخ برنامه نویسی

نبوغ و استعداد دنیس ریچی درهمان دوران آغازین تحصیلش مشخص بود در کلاس درس بسیار فعالتر از هم سطحهای خود  و همکلاسیانش ظاهر می شد و همیشه کنجکاو و هوشیار و دقیق با مسائل برخورد می کرد و از کودکی برنامه نویس بود در کتاب خاطراتش معلمان دنیس گفته اند دنیس ریچی در کمال مودب و منظم بودن بسیار فعال و خوش ذوق نشان میداد و بارها در کلاس درس با مطرح کردن سوالات و معادلات پیچیده بر ما و اساتید دیگر سخت می گرفت و آنها را به چالش می کشید.

دنیس ریچی کارشناسی را در رشته فیزیک و مقاطع بالاتر را در رشته ریاضیات و کاربردها سپری کرد. موضوع پایان نامه دنیس ریچی ساختارهای برنامه و پیچیدگی محاسباتی بود که زیر نظر استاد برجسته ای به نام پاتریک سی فیشر تحقیقات را انجام داد و بعد از گذراندن پایان نامه و دفاع از آن هیچگاه دنبال مدرک phd خود نرفت و آن را تحویل نگرفت. او در کل دوران دانشگاه و تحصیلات در هاروارد موفق و صاحب افتخاراتی زیاد و ارزنده شد و بارها از طریق المپیاد های دانشجویی و انجمن های کامپیوتری موفق به کسب افتخارات بزرگی شد و همه اساتید و مدیران دانشگاه هاروارد بارها در خاطرات او از او با افتخار یاد کرده اند.

فعالیت های این مرد بزرگ

دنیس ریچی در سال ۱۹۶۷ در مرکز تحقیقات علمی و محاسباتی آزمایشگاه بل مشغول به فعالیت شد و با دوستش کن تامپسون (Thompson) شروع فعالیت کاری را از آنجا شروع کردند.

دنیس و تامپسون در سال ۱۹۶۰ در آزمایشگاه بل تحقیقات روی سیستم عامل multics را شروع کردن و مدت ها طول کشید تا توانستن بعد از انجام تحقیقات و آزمایش و تکرار های مکرر پروژه های خود را به نتیجه برسانند و نام خود را به عنوان پدر سیتم عامل های کامپیوتر معرفی کنند.

سیستم عامل یونیکس مخفف سرویس اطلاعاتی و محاسباتی چندگانه multiplexed information and computing srvice است که پایه سیتم عامل قرار گرفته است.

دنیس ریچی در کل دوران کاری در شرکت های دیگری همچون mit و آزمایشگاه بل و جنرال الکتریک فعالیت فراوانی داشت.

بعد از کار روی سیستم عامل می توان گفت شروع فعالیت زبان برنامه نویسی c از آنجا بود که تامپسون زبان اسمبلی برای برنامه نویسی ایجاد کرده بود که آن را b نامید و بعد از سال ها ریچی آن را ادامه داد و c نامید که امروزه نیز به عنوان یکی از اصلی ترین و  کاربردی ترین زبانهای برنامه نویسی است.

دنیس تمام عمر خود را در آزمایشگاه بل گذراند و در سال ۲۰۰۷ بعد از کسب افتتخارات فراوان بازنشسته شد.

ریچی جدا از این عناوین و اختراعات در توسعه سیستم عامل plan 9 inferno و همچنین زبان برنامه نویسی lim 60 مشارکت اساسی داشت و افتخار آفرین بود.

مزایای زبان برنامه نویسی c

C زبان محبوب و قدیمی دنیای رایانه است که آن را پدر سی پلاس و پدربزرگ سی شارپ می نامند. زبان سی پایه زبان جاوا و سی پلاس به حساب می آید.

▪ عدم وابستگی به سخت افزار یا سیستم عامل

▪ یک یا چند منظوره

▪ قدرتمند و بهینه

▪ قابلیت حمل

▪ تاثیر گذار ترین زبان برنامه نویسی

▪ قابلیت گسترش زبان با اضافه کردن کتابخانه و ماژول توسط کاربر

▪سطح میانی (سطح پایین نیست)

▪ زبان ساخت یافته و قابل حمل است.زبان کوچک و کلمات کلیدی انگشت شمار دارد.

▪ سرعت قدرت و انعطاف پذیری بالایی دارد.

▪ تمام کلمات کلیدی حروف کوچک هستند و زبان به حروف حساس است.

معایب استفاده از زبان C

▪ پشتیبانی نکردن از شی گرایی

▪ عدم توانایی در نشان دادن خطاهای هر خط بعد از نوشته شدن (پس از اجرای برنامه تمام خطاها گرفته می‌شوند)

▪ پشتیبانی نکردن از مفهوم Namespace

▪ ناتوانی در اصلاح خودکار اشکالات ساده کد

▪ نداشتن تابع سازنده یا ویرانگر construtor and destructor

▪ سطح پایین از نظر انتزاعی بودن

مهم‌ترین زمینه‌هایی که C در آن‌ها به کار گرفته می‌شود عبارتند از

▪ برنامه‌نویسی برای درایورها (خصوصا درایور شبکه)

▪ کار با پایگاه داده

▪ برنامه‌های مدرن

ا▪ بزارهای کاربردی روزمره

▪ اسمبلرها

▪ ساخت سیستم عامل

▪ ساخت کامپایلرها

▪ ساخت بازی‌های کامپیوتر و موبایل

▪ روباتیک

▪ سیستم‌های اتوماتیک برقی

و هزاران کاربرد دیگر

 دنیس ریچی و جوایز ارزنده وی

دنیس ریچی به تنهایی و به همراه دوست دانشمندش تامپسون در سال های کاری خود جوایز بسیاری را کسب کردند که از مهمترین آنها می توان به جایزه تورینگ در سال ۱۹۸۳ مدال richardwo hamming در سال ۱۹۹۰ که همه آنها را برای توسعه زبان c و سیستم عامل یونیکس دریافت کرده اند و صاحب امتیاز شده اند.

در سال ۱۹۹۷ اسم دنیس ریچی در موزه تاریخ کامپیوتر نوشته شد و همچنین افتخاری بزرگ بدست آوردن مدال فناوری ایالات متحد آمریکا را از دست رئیس جمهور آن زمان بیل کلینتون دریافت نمود. دنیس ریچی در سال ۲۰۰۵ جایزه رسمی iri achievement را از موسسه تحقیقات صنعتی آمریکا دریافت نمود و در آخرین مورد از طرف کشور ژاپن و تحت عنوان japanprize در بخش اطلاعات و ارتباطات جایزه آن را نصیب خود کرد.

مرگ دنیس ریچی

دنیس ریچی یا همان خالق زبان C هیچ گاه در سالیان عمر خود ازدواج نکرد.او در میان دوستداران خود به مردی مهربان ، با ادب و خوش برخورد مشهور بود. ظاهر دنیس ریچی مانند اکثر نوابغ دنیای کامپیوتر ظاهر منحصر بفردی بود و همیشه او را با ریش بلند و ظاهر خاص می شناختند.

تاریخ شناس مشهور کامپیوتر پائول ای. سروتزی درباره او بعد از مرگ دنیس ریچی گفت: ریچی هیچ گاه در مرکز توجه ها قرار نداشت.او هیچ گاه نامی مشهور و پر سر و صدا نبود.اما اگر میکروسکوپ داشتید و با دقت به رایانه  نگاه میکردید نام او در تمام بخش های آن موجود است.

این گفته به واقع کاملا درست و حساب شده است. کمک دنیس ریچی به دنیای رایانه آنقدر ارزنده است که می توان با قاطعیت گفت که هیچ نقطه از سخت افزار یا نرم افزار رایانه نیست که تاثیر پذیر از کار این دانشمند نباشد و حداقل چند درصد از کار و اختراعات او مبنای ساخت آن نباشد.

با این اوصاف واقعا کم لطفی است اگر نام او بر سر زبان ها نباشد و بارها و بارها از او و افتخاراتش در کتاب های دنیای رایانه نگاشته نشود و در تئوری های تاریخی دنیای رایانه از نظریات و معادلات و دست آورد های او برای دانشجویان جدید الورد این عرصه حرف به میان نیاید هر چند آنچنان که از طرفداران او شنیده و خواننده ایم در وصف او و گروهش کم کاری شده و آنچنان که شایسه مرتبه استادی اوست سخن به میان نیامده است.

تاریخ وفات دنیس ریچ

دنیس در ۲۰۱۱ در سن هفتاد سالگی در شهرک برکلی هایتس در نیوجرس چشم از جهان بست. او در اواخر عمر خود دچار بیماری سرطان پروستات و ناراحتی قلب شد. مرگ او یک هفته بعد از استیو جابز مدیر عامل شرکت اپل اتفاق افتاد و این اتفاق و سکوت رسانه ای دربرابر مرگ دنیس ریچی به خاطر همزمان بود مرگ او با جابز روزها بعد سبب دعوای لفظی طرفداران این دو نفر در فیس بوک و توییتر گردید که بسیاری به این دلیل به مقایسه این دو نفر پرداخته بودند و نوشته بودند.

مقایسه این دو درست نبود و کار بسیار اشتباهی بود چون ریچی آغازگر انقلاب بزرگی بود که پایه استیو جابر و شرکت اپل روی آن قرار داشت و در واقع هیچگاه مقایسه کسی که خودرو را اختراع کرده با مخترع نوعی ماشین مانند لامبورگینی درست نیست.

نکات آموزنده زندگی دنیس ریچی

در کل مقایسه انسان ها کار درستی نیست. هر فرد ویژگی منحصر به فرد خود را دارد و در شرایطی متفاوت از دیگران رشد کرده است. امکانات ، مشکلات  و خواسته و علایق افراد با هم متفاوت است. ما می توانیم یک فرد را نسبت به چند سال بعد یا چند سال قبل خودش مقایسه کنیم.

استیو جابز و دنیس ریچ دو نفر از افراد موفق جهان در زمینه دنیای مجازی بودند. هر دو نفر موفقیت های بزرگی را کسب کردند که در نوع خود بی نظیر بوده است. هر دو به جامعه و به گسترش روابط اینترنتی خدمت کردند. هر دو نفر شایسته تقدیر و سپاسگزاری هستند.

در جهان کم نیستند ، افراد بزرگی که کارهای ارزنده و بسیار تاثیر گذار انجام داده اند و جامعه بشریت مدیون تلاش های فوق العاده آنها است. مردان بزرگی که نه برای شهرت و معروفیت بلکه فقط به خاطر کمک به جامعه بشری تلاش می کنند و از نظرها مخفی می مانند. این بزرگان در بیشتر موارد خود دوست ندارند که مشهور باشند و مخفیانه کارهای بزرگ خود  به انجام می رسانند و کارهای تاثیر گذاری برای کل جهان انجام می دهند.

سخن پایانی

در پایان مقاله، دنیس ریچیی به عنوان یکی از بزرگترین نوآوران و مخترعان دهه‌های گذشته، به ما یادآوری می‌کند که با تلاش، خلاقیت و تفکر نوین، ما قادر به تغییر و تحول جامعه و فناوری هستیم. او با ابداع زبان برنامه‌نویسی C و یونیکس، به دنبال پیدایش چارچوب‌های کاربردی بود که همچنان در حال استفاده در صنعت فناوری اطلاعات هستند.