گریس هاپر، به طور کامل گریس موری هاپر، ملقب به مادر برنامه نویسی (متولد ۹ دسامبر ۱۹۰۶، نیویورک، ایالات متحده آمریکا – درگذشته ۱ ژانویه ۱۹۹۲، آرلینگتون، ویرجینیا)، ریاضیدان و دریاسالار آمریکایی در نیروی دریایی ایالات متحده که پیشگام در توسعه فناوری رایانه بود و به ابداع UNIVAC I، اولین رایانه الکترونیکی تجاری و برنامه های دریایی برای COBOL (زبان تجاری – محور مشترک) کمک فراوانی کرد. گریس هاپر به عنوان نخسین بانوی نرم افزار و نخستین مادر و مدرس برنامه نویسی رایانه شناخته می‌شود.

زندگی نامه گریس هاپر

گریس موری هاپر در جوانی به مهندسی علاقه نشان داد. در کودکی، او اغلب وسایل خانه را جدا می‌کرد و دوباره کنار هم می‌گذاشت. خانواده‌اش نمی‌دانستند کنجکاوی او در نهایت به رسمیت شناخته شدن او را از بالاترین مقام در این سرزمین به همراه دارد.

هاپر در 9 دسامبر 1906 در شهر نیویورک متولد شد. او در کودکی در یک مدرسه مقدماتی در نیوجرسی تحصیل کرد. بعداً در کالج واسار ثبت نام کرد. هاپر پس از فارغ التحصیلی با مدرک لیسانس به دانشگاه ییل رفت و در آنجا فوق لیسانس و دکترای خود را در ریاضیات گرفت. پس از آن او شروع به تدریس ریاضی در کالج واسار کرد.

با شروع جنگ جهانی و پیوستن ایالات متحده آمریکا به جنگ جهانی هاپر از سمت خود در واسار که در آنجا دانشیار بود، استعفا داد تا به نیروی دریایی ارتش بپیوندد. او ابتدا به دلیل سن و جثه کوچکش رد شد، اما اصرار کرد و در نهایت برای پیوستن به نیروی دریایی ایالات متحده (ذخیره زنان) معافیت دریافت کرد. و شصت روز آموزش فشرده را در مدرسه Midshipmen برای زنان در کالج اسمیت در نورث همپتون، ماساچوست به پایان رساند.

پس از آن به عنوان ستوان منصوب شد، سپس به عنوان مدیر پروژه محاسبات مهمات در آزمایشگاه کرافت در دانشگاه هاروارد منصوب شد. از سال 1944 او به تیمی ملحق شد که بر روی ماشین‌ حساب کنترل‌ شده توالی خودکار، معروف به MARK I ( اولین کامپیوتر الکترومکانیکی در ایالات متحده) کار می‌کرد. هاپر و همکارانش تحت هدایت هاوارد آیکن، که MARK I را توسعه داده بود، روی محاسبات فوق محرمانه ای که برای تلاش جنگ ضروری است، کار کردند – محاسبه مسیر موشک، ایجاد جداول برد، برای اسلحه های ضد هوایی جدید، و کالیبره کردن مین روب ها.

او اولین کتابچه راهنمای کامپیوتری را نوشت که نحوه کار با Mark I را شرح می داد و اولین روش جامع برنامه ریزی یک کامپیوتر بود علاوه بر این، هاپر هنگام کار بر روی  Mark I کلمه “باگ” را برای توصیف یک نقص کامپیوتر ابداع کرد. او به عنوان یک محقق غیرنظامی در هاروارد باقی ماند و در عین حال شغل دریایی خود را به عنوان یک سرباز ذخیره حفظ کرد.

پیشگام در برنامه نویسی

از سال 1946 تا 1949در پایان دوره سه ساله خود به عنوان یک محقق بر روی کامپیوترهای MARK II و MARK III کار می کرد. او هاروارد را ترک کرد و در سال 1949 هاپر به عنوان یک ریاضیدان ارشد به شرکت کامپیوتری Eckert-Mauchly پیوست و به کار پیشگام خود در زمینه فناوری رایانه ادامه داد. این شرکت که توسط Remington Rand و سپس Sperry Rand خریداری شد، اولین کامپیوتر الکترونیکی (ENIAC) را طبق قراردادهای ارتش ساخته بود.

در اوایل دهه 1950، در حالی که شرکت Eckert-Mauchly مشغول توسعه کامپیوتر خودکار جهانی (UNIVAC I) اولین کامپیوتر الکترونیکی تجاری بود. در حین کار بر روی UNIVAC I و  UNIVAC II، هاپر ایده برنامه نویسی خودکار را آغاز کرد و راه های جدیدی را برای استفاده از رایانه برای کدنویسی کشف کرد. او اولین کامپایلری به نام A-0 را توسعه داد که کدهای ریاضی را به کدهای قابل خواندن توسط ماشین ترجمه کرد و گام مهمی در جهت ایجاد زبان های برنامه نویسی مدرن برداشت.

در سال 1953، هاپر ایده نوشتن برنامه‌ها را با کلمات به جای نمادها مطرح کرد، اما به او گفته شد که ایده‌اش کارساز نخواهد بود. با این وجود، او به کار بر روی یک کامپایلر انگلیسی زبان ادامه داد و در سال 1956 تیم او FLOW-MATIC را اجرا کرد، اولین زبان برنامه نویسی که از دستورات کلمه استفاده می‌کرد.

برخلاف FORTRAN یا MATH-MATIC که از نمادهای ریاضی استفاده می‌کردند، FLOW-MATIC از کلمات انگلیسی معمولی استفاده می‌کرد و برای اهداف پردازش داده‌ها طراحی شده بود. او همچنین نشان داد که چگونه می‌توان برنامه‌ها را به زبان‌های مبتنی بر کلمه به جز انگلیسی نوشت.

پروژه هاپر برای ایجاد زبان های مبتنی بر کلمه به گسترش جامعه کاربران رایانه کمک کرد. در زمانی که شرکت‌های کامپیوتری محصولات خود را برای بخش خصوصی بازاریابی می‌کردند، دسترسی به رایانه‌ها برای افراد بدون پیش‌زمینه مهندسی یا ریاضی بسیار مهم بود. هاپر با توسعه برنامه هایی که از دستورات کلمه به جای نمادها استفاده می‌کردند، معتقد بود که افراد بیشتری با استفاده از رایانه احساس راحتی می‌کنند، به ویژه برای برنامه‌های تجاری مانند حقوق و دستمزد.

هاپر در مصاحبه‌ای در سال 1980 توضیح داد: «چیزی که در شروع زبان برنامه‌ نویسی به دنبال آن بودم، این بود که گروه دیگری از مردم را بیاورم که بتوانند به راحتی از رایانه استفاده کنند. من مدام خواستار زبان‌های کاربر پسندتر بودم. بیشتر چیزهایی که ما از دانشگاهیان و افراد علوم کامپیوتری دریافت می‌کنیم، به هیچ وجه با مردم سازگار نیست.»

با افزایش تعداد زبان های کامپیوتری، نیاز به یک زبان تجاری استاندارد افزایش یافت. در سال 1959، هاپر در کنفرانس زبان های سیستم های داده (CODASYL) شرکت کرد، که هدف آن توسعه یک زبان تجاری مشترک بود که در صنایع و بخش ها مورد استفاده قرار گیرد.

محصول نهایی COBOL بود که مخفف “زبان تجاری متداول” است. اگرچه افراد زیادی در این تلاش مشارکت داشتند، هاپر به دلیل کارش در طراحی COBOL، توسعه کامپایلرها برای آن و تشویق به پذیرش گسترده آن شناخته شده است. در دهه 1970، COBOL “پرکاربردترین زبان کامپیوتری” در جهان بود.

هاپر در طول دوران حرفه ای خود در صنعت کامپیوتر، یک سرباز ذخیره نیروی دریایی باقی ماند. در سال 1966، محدودیت های سنی او را مجبور به بازنشستگی از نیروی دریایی به عنوان یک فرمانده کرد. او بعداً آن را “غم انگیزترین روز زندگی من” نامید. اما تنها چند ماه بعد، او به خدمت فعال فراخوانده شد تا به استانداردسازی زبان‌ها و برنامه‌های کامپیوتری متعدد نیروی دریایی کمک کند. او در سال 1971 از UNIVAC، بخش Sperry Rand، بازنشسته شد.

سال های پایانی زندگی

هاپر که زیر دستانش به او لقب «گریس شگفت‌انگیز» داده بودند، نوزده سال در خدمت نیروی دریایی بود. او در سن 79 سالگی به عنوان دریا سالار عقب از نیروی دریایی بازنشسته شد – مسن ترین افسر در حال خدمت در نیروهای مسلح ایالات متحده. در همان سال او به عنوان مشاور ارشد روابط عمومی در شرکت تجهیزات دیجیتال مشغول به کار شد و تا زمان مرگش در سال 1992 در آنجا کار کرد. هاپر با افتخارات کامل نظامی در گورستان ملی آرلینگتون به خاک سپرده شد.

افتخارات گریس هاپر مادر برنامه‌ نویسی

هاپر جایزه دستاورد انجمن مهندسان زن را دریافت کرد، که بالاترین افتخار انجمن بود، “به منظور قدردانی از مشارکت قابل توجه او در صنعت هاپر یکی از اعضای موسس انجمن مهندسان زن بود.

هاپر اولین جایزه مرد سال انجمن مدیریت پردازش داده را دریافت کرد (که اکنون جایزه علوم اطلاعات برجسته نامیده می شود)

جایزه سالانه گریس موری هاپر برای متخصصان جوان برجسته رایانه در سال 1971 توسط انجمن ماشین های محاسباتی تأسیس شد.

دریافت دکترای افتخاری از دانشگاه کلارکسون

جایزه لوح طلایی آکادمی دستاوردهای آمریکا

مدال ملی فناوری

جایزه رهبری فناوری دولتی به افتخار او نامگذاری شد.

نیروی دریایی یک ناوشکن موشک هدایت شونده را به نام او نامگذاری کرد.

هاپر پس از مرگ، مدال آزادی ریاست جمهوری را برای دستاوردهایش در زمینه علوم کامپیوتر دریافت کرد.

سخن پایانی

در این مقاله با مادر برنامه نویسی، خانم گریس هاپر، آشنا شدیم. همچنین در ادامه خواندیم که او با تلاش ها و دنباله روی علایق خود موفق به کسب افتخارات و  دستاوردهای بسیاری در زمینه های مختلف شد. در واقع می‌توان او را از افراد برجسته و فعالین موثر در حوزه پیشرفت تکنولوژی دانست.