امروزه والدین دوست دارند فرزندانشان از هوش و ضریب IQ بالایی برخوردار باشند و همچنین افزایش تمرکز داشته باشند. اما عدم آگاهی آنها میتواند با برخی کارهای روتین، باعث کاهش هوش  و ضریب IQ کودکان شود.

شاید سوالاتی برای والدین پیش آید که چه چیز هایی باعث کاهش هوش کودک می شود؟ با کودک کم هوش چه کنیم؟

در این مقاله قصد داریم تا با شناخت این عوامل بتوانیم به والدین کمک کنیم با آگاهی نسبت به این موارد، فرزندانی با هوش و ذکاوت بالاتری در جامعه داشته باشند.

پیش از آن میخواهیم عوامل طبیعی در ضریب هوشی را مورد بررسی قرار دهیم.

ارتباط مستقیم آی کیو و ژنتیک

عوامل محیطی زیادی در میزان بهره هوشی موثر است اما نقش وراثت و ژنتیک پر رنگ تر بوده و ژنتیک تشکیل دهنده ۴۰ تا ۸۰ درصد بهره هوشی می باشد. ژنتیک نقش موثری در میزان ضریب IQ فرد دارد.

عوامل زیستی پیش از تولد

مغز در دوران جنینی و ایام کودکی برای رشد خود، به املاح معدنی، ویتامین ها و مواد مغذی نیاز دارد. کاملا روشن است در صورت کمبود این مواد، رشد مغز و سلول‌های مغزی با چالش رو به رو خواهد شد. طبق تحقیقات دانشمندان، تغذیه مادر و حتی پدر قبل از انعقاد نطفه و دوران بارداری نقش بسازایی در هوش جنین خواهد داشت. اگر مواد غذایی و املاحی که برای رشد مغز کودک مورد نیاز است، در هر مرحله‌ای از رشد به او نرسد، کودک دچار کاهش هوش یا عقب ماندگی خواهد شد.

عوامل فرهنگی، اجتماعی و آموزشی

وقتی صحبت از فرهنگ می‌شود، نمی‌توان نقش آموزش را نادیده گرفت. آموزش یکی از مهم‌ترین مواردی است که در رشد فرهنگی جامعه موثر است. حضور کودک در محیط‌های آموزشی غنی و پربازده که منطبق با فعالیت‌های ذهنی کودکان باشد، باعث رشد و پروش قوای ذهنی و هوشی او می‌شود. طبیعی است هر چه کودک در معرض گروه همسالان و بازی‌های گروهی قرار داشته باشد، از رشد مغزی بهتری برخوردار خواهد شد.

 عادات روزمره ای که باعث کاهش هوش کودک می شود

۱- تماشای بیش از حد تلویزیون

برای کودکان زیر دو سال تماشای روزانه تلویزیون به مدت ۲ ساعت و حتی کمتر میتواند تاثیری منفی بر ضریب هوشی آنها داشته باشد.تلویزیون ضمن آسیب رساندن به مهارت های شناختی، زمان ضروری برای توسعه سلول های مغزی از طریق گفت و گوی رو در رو با انسان های واقعی را هدر می دهد.

زبان برای یادگیری کودکان امری بسیار مهم به شمار می رود و در این زمینه تلویزیون نمی تواند به هیچ عنوان در نقش یک معلم حقیقی وارد عمل شود. از آن جایی که برنامه های تلویزیونی قادر به گفت و گو با کودکان نیستند، حضور یک هم صحبت خردمند به خصوص والدین حین تماشای تلویزیون می تواند قابلیت های شناختی و به ویژه هوش آنها را تا اندازه قابل توجهی توسعه دهد.

۲- تاثیر شیر مادر در روند ضریب هوشی

اولین هدیه ای که یک خانم برای پرورش کودکی باهوش می تواند به وی اعطا کند، تغذیه وی از طریق شیر مادر است.طبق مطالعات صورت گرفته ، جایگزینی شیر خشک به جای شیر مادر میتواند یکی از عوامل موثر در کاهش هوش کودک باشد.

۳- مصرف بی رویه شیرینی جات

شکر سلول های مغز را تخریب می کند، این مورد الخصوص برای کسانی که دیابت دارند یا بیشتر در معرض خطر ابتلا به زوال عقل قرار دارند. رژیم غذایی حاوی قند زیاد و مصرف شیرینی‌جات عملکرد سلول های مغز را تحت تأثیر قرار داده و توانایی شناختی مغز را کاهش می‌دهد.

۴- قرار گرفتن در معرض دود سیگار

مونو اکسید کربنی که حاصل از دود سیگار است، جایگزین اکسیژن در بدن شده و باعث آسیب به رگ های خونی و سلول های عصبی مختل شدن سلول های مغز برای برقراری ارتباط مؤثر و به تدریج سبب کاهش هوش و آی کیو می شود. کودکانی که در معرض دود سیگار قرار دارند، احتمال بیشتری دارد که با ضعف IQ در آینده مواجه شوند.

۵- استفاده طولانی مدت از تبلت و گوشی های هوشمند

امروزه کودکان با پیشرفت تکنولوژی و داشتن تبلت برای خود، علاقه زیادی به بازی ها و سرگری های مجازی دارند. وقت گذرانی طولانی مدت در فضای مجازی میتواند باعث تحلیل و کاهش هوش کودک شود.

۶- زیاده روی در مصرف میوه ها

با این که میوه ها خواص زیادی دارند و مصرف آن همیشه توصیه میشود اما رعایت اعتدال در هر چیزی بهترین کار است. البته منظور، مصرف مورد نیاز روزانه نیست؛ بلکه مصرف بیش از حد آن است. چرا که افزایش فروکتوز (قند طبیعی موجود در میوه) در بدن توانایی هورمون انسولین برای سوخت و ساز قند خون و تولید انرژی را کاهش می دهد.

۷- خوردن زیاد تنقلات

معمولا کودکان زیر سه سالی که علاقه زیادی به تنقلات دارند و مرتب تنقلات مصرف می‌کنند، ضریب هوشی کمتری نسبت به همسالان خود دارند که علاقه کمتری به تنقلات نشان می دهند؛ بنابراین خوردن زیاد تنقلات (با مواد مغذی کم) برای بچه های زیر سه سال باعث کاهش هوش آنها می‌شود.

۸- جویدن بیش از حد آدامس

برخلاف نتایج تحقیقات گذشته، به تازگی مشخص شده است که جویدن زیاد آدامس نه تنها عملکرد مطلوبی برای بدن و مغز ندارد بلکه باعث حواس پرتی و کاهش هوش و آی کیو میگردد.

۹- استرس بیش از حد

یکی از مواردی که کودک پس از رفتن به مدرسه همیشه با آن دست و پنجه نرم می‌کند استرس و اضطراب است.مقدار طبیعی تنش و استرس برای بدن و مغز ضرری ندارد. زیرا استرس موجب آزاد شدن یک انتقال دهنده عصبی به نام نوراپی نفرین می شود که حال و حافظه را بهبود می بخشد. اما با افزایش استرس،سطح کورتیزول بالا باقی می ماند و عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار داده و باعث کاهش هوش میگردد. اسید های چرب امگا۳ میتواند کمک شایانی در کاهش استرس به ویژه برای کودکان داشته باشد.

۱۰- نور کم

محققان دانشگاه میشیگان بین نور کم و کاهش توانایی مغز در یادآوری و یادگیری ارتباط پیدا کرده اند. ضمن اینکه نور کم برای چشم نیز میتواند آزار دهنده باشد.

جالب است بدانید نور ارتباط مستقیمی با خلاقیت دارد؛ کمبود نور می تواند احتمال خطای فرد را بالا ببرد . دقت کم باعث بهره وری کم میشود که می تواند تاثیر مستقیمی روی خلاقیت فرد بگذارد.

۱۱- کتک زدن

طبق تحقیقات انجام شده روی کودکان  آمریکایی، آن دسته از کودکانی که مورد ضرب و شتم از سمت والدین و اطرافیان خود قرار گرفته بودند، ضریب هوشی پایین تری نسبت به بقیه کودکان داشتند.

سخن پایانی

در پایان، کاهش هوش در کودکان یک مسئله جدی است که نیازمند توجه جدی از جامعه و خانواده‌ها است. ما نیز سعی کردیم تا به عوامل و دلایل کاهش هوش در کودکان بپردازیم تا با آشنایی و آگاهی نسبت به آنها بتوانید در جهت حذف و یا حداقل کم رنگ کردن این عادات گام بردارید.

منبع : mensa.org