همه‌ی انسان‌ها از بدو تولد دارای هوشهای مختلفی هستند که عبارتند از :

۱ –  هوش بین فردی (Le.I) : این هوش به اجتماعی‌تر شدن، صمیمی‌تر شدن، درک حالات روحی و روانی، انگیزه‌ها، عقاید، باورها، احساسات، عادات و نیازهای فرد کمک می‌کند.

۲ – هوش موسیقایی(M.I) : این هوش بیانگر درک، ساخت، اجرا، و تبدیل کلمات به ملودی است.

۳ – هوش فضایی (S.I): این هوش ناظر بر درک عمیق از محیط، فضا و مکان است.

۴ – هوش زبانی (L.I) : این قسمت برای به کار بردن درست کلمات از نظر دستور و مفهوم است. این هوش در نوشتن و حتی زبان بدن هم تاثیر مستقیم می‌گذارد. از این هوش می توان برای بیان افکار و درک متقابل اندیشه ها و افکار دیگران بسیار استفاده کرد. هوش کلامی به فرزند ما امکان می دهد که به دریافت و تولید زبان شفاهی، اشاراتی و یا نوشتاری بپردازد و از طریق آن با دنیای اطرافش به سازگاری برسد.

۵ – هوش بدنی– حرکتی (BK.I) : این بخش به رابطه ذهن و جسم و کار‌های فیزیکی مثل حفظ تعادل، چالاکی، قدرت، سرعت، انعطاف پذیری و هماهنگی بین اعضای بدن دلالت دارد.

۶ -هوش منطقی– ریاضی (LM.I) : درکی که ما از مسائل مختلف و برداشت منطقی از چیزهای گوناگون می‌کنیم مربوط به این بخش است.

۷ – هوش درون‌فردی (La.I) : فرد با کمک این هوش میتواند به درک توانایی‌های خود برسد.

۸­ – هوش طبیعت گرا(N.I) : این بخش از هوش برای درک بهتر محیط اطراف خود است.

این هشت هوش به ما در ارتباط برقرار کردن با محیط اطراف کمک بسیاری میکند مثلا هوش فضایی در امر نقاشی، هوش جسمی _ حرکتی در ورزش،هوش منطقی _ ریاضی در درک مسأله‌های مختلف و … به ما کمک می کنند. حال میخواهیم در مورد هوش بین فردی بیشتر بدانیم .

هوش بین فردی چیست؟

هوش بین فردی (Interpersonal Intelligence) که به آن هوش برون فردی، هوش میان فردی و هوش اجتماعی می ‌گویند؛ یکی از انواع هوش در نظریه هوش چند گانه گاردنر است. در دنیای امروز، ارتباطات و چگونگی برقراری ارتباط مؤثر با دیگران، نقش بسیار مهمی در پیشرفت افراد یک جامعه را بر عهده دارد.

داشتن یک ارتباط مؤثر با اطرافیان می ‌تواند ما را محبوب و جذاب کند. اما گاردنر اعتقاد دارد که توانایی ارتباط گرفتن نیز نوعی هوش است که آن را با نام هوش بین فردی یا میان فردی معرفی می‌ کتند. تعریف هوش بین فردی یا برون فردی به توانایی مدیریت روابط مختلف فرد برمی ‌گردد. مواردی مانند درک نیت و احساس طرف مقابل، ارتباط نیت طرف مقابل با آنچه خود فرد می‌ خواهد، تمایز قائل شدن در روابط مختلف و هر موردی که به ارتباطات بین افراد مرتبط است، به این نوع از هوش‌ های چندگانه گاردنر بستگی دارد.

هوش بین فردی توانایی برقراری ارتباط و معاشرت مطلوب با دیگران در جهت دستیابی به اهداف مشترک است.  اینکه یک شخص چقدر می ‌تواند با دیگران ارتباط مؤثر برقرار کند، با آنها احساس همدردی کند و همچنین بتواند عواطف و احساسات افراد دیگر را درک و تجزیه تحلیل نماید، به صورت کامل در قلمرو هوش بین فردی قرار گرفته است.

هر چقدر افراد در برقراری ارتباطات با خانواه، دوستان، همکاران و دیگر افراد جامعه بتوانند بهتر عمل  کنند، نشان دهنده این است که بیشترین برا از هوش بین فردی خود می ‌برند. افراد با هوش بین فردی بالا می‌ توانند که تأثیرگذاری بالایی روی اطرافیانشان داشته باشند.

برقراری ارتباط مؤثر ودرک احساسات اطرافیان ازمهم ترین ویژگی‌ های اصلی افراد این گروه است.  این هوش در واقع توانایی ایجاد ارتباط و تعامل مؤثر با دیگران را دارد. اگر کسی در درک احساسات، رفتارها و انگیزه ‌های دیگران استعدادهایی داشته باشد، قطعا دارای هوش بین فردی بالایی است. اینگونه افراد معمولاً دوستان زیادی دارند و برای اطرافیان خود اهمیت زیادی قائل هستند.آن‌ ها دلسوز و همدل بوده و در درک ارتباطات کلامی و زبان بدن دیگران ماهر هستند.

این هوش یعنی توانایی درک خود و آگاه بودن از حالت درونـی خود. این یادگیرنده‌ها سعی می‌کنند احساسات درونی، رویـاها، روابـط با دیگـران ونقاط ضعف و قوت خود را درک کنند. مهارت های آنها شامل مواردی همچون، تشخیص نقـاط ضعف و قوت خود، درک و بررسی احوال خود، آگاهـی از احساسـات درونـی، تمایلات و رویاهـا، ارزیابـی الگـوهـای فکری خود، با خود استـدلال و فکـر کردن، درک نقش خود در روابط با دیگران می شود. مسیرهای شغلی ممکن برای آنها عبارت اند از: پژوهشگر، نظریه پرداز، فیلسوف.

ویژگی‌های افراد با هوش بین فردی بالا

هوش برون فردی یا هوش اجتماعی کمک زیادی به پیشرفت افراد در زندگی فردی، اجتماعی و مسیر شغلی‌شان نیز می‌کند.

برخی از مهم‌ ترین خصوصیت ‌های افراد با هوش بین فردی بالا عبارت ‌است از:

۱ – حساسیت اجتماعی

افراد با هوش بین فردی بالا احساسات درونی طرف مقابل خود را از نوع واکنش‌ آن ‌ها می‌ توانند تشخیص بدهند. این افراد درک بسیاری از احساسات، حالات روحی و انگیزه ‌های دیگران نیز دارند.

۲ – تأثیرگذاری اجتماعی

از آنجا که این افراد حساسیت زیادی نسبت به احساسات دیگران دارند، دیگران همچنین بیشتر مایل هستند که با آن‌ها در ارتباط  باشند.در نتیجه به آسانی می ‌توانند دیگران را به خودشان جذب کنند و به انجام کارهای موردنظر خود نیز سوق بدهند.

۳ – هر روز بهتر از دیروز

گسترش دایره اطرافیان به معنی بیش از قبل زیر ذره‌ بین بودن و مورد قضاوت قرار گرفتن است. افراد با هوش بین فردی بالا برای اینکه بتوانند جایگاه مثبت خود را به دلایل روابط عمومی بالا، در ذهن کاربران حفظ  کنند، هر روز به دنبال راه‌ های جدید پیشرفت و ایجاد خصوصیات بهتر در خود هستند.

۴ – مهارت در ارتباطات کلامی و غیرکلامی

این افراد درک بسیار بالایی از زبان بدن و لحن کلام خود را دارند. آن‌ها می ‌دانند چگونه هر پیامی را به شکل تأثیرگذار به طرف مقابل انتقال بدهند. همچنین به خوبی می‌ توانند زبان بدن و کلام آنها را تحلیل و تجزیه کنند.

۵ – همدلی با دیگران

وقتی صحبت‌ها و زبان بدن دیگران را بهتربتوانید درک کنید، فهمیدن احساسات شان‌ نیزبرایتان راحت تر می ‌شود. با درک بهتر احساسات دیگران و با آن‌ ها همدلی کردن، بهتر می‌توانید به نیازشان پاسخ بدهید و متقابلاً آن‌ها هم نیز قدردان شما خواهند بود.

۶ – اطمینان

هوش میان فردی به افراد کمک می‌ کند تا روی احساساتی که در اطرافشان در حال جریان است، کنترل داشته باشند. آن ‌ها نیز می ‌دانند که اطرافیانشان چه وقت هایی و چرا خوشحال یا ناراحت هستند و چگونه باید به احساساتشان واکنش نشان بدهند. آگاهی از اتفاقات اطراف، باعث ایجاد حس اطمینان در وجود فرد می ‌شود.

۷ – اجتماعی بودن

افراد با هوش بین فردی یا هوش میان فردی بالا از شرکت در فعالیت ‌های اجتماعی و برقراری ارتباط با دیگران نهایت لذت را می ‌برند.

برای تقویت هوش بین فردی چه می توان کرد؟

انسان ‌ها برای رسیدن به اهداف هایشان و پیشرفت در ابعاد مختلف به یکدیگر نیاز دارند و باید مهارت‌های ایجاد ارتباط مؤثر را آموزش ببینند و هوش میان فردی خود را تقویت کنند. در ادامه چند راهکار برای تقویت هوش بین فردی و جلوگیریی از کاهش هوش کودک بیان می شود:

۱- همدلی را تمرین کنید

۲- شنیدن کافی نیست : با تمام وجود گوش دهید

۳- در گروه‌ها فعال باشید

۴- زمانتان را مدیریت کنید

۵-  برای خود اهداف قابل اندازه ‌گیری تعیین کنید

۶- از ناحیه ی امن خود خارج شوید

۷ – سر صحبت را با غریبه ‌ها باز کنید

۸- کتاب بخوانید

۹- وساطت کنید

۱۰- به دیگران درس بدهید

محیط های مناسب برای رشد هوش بین فردی

شرایطی فراهم کنید تا کودکتان بتواند به گسترش روابط خود با همسالان بپردازد.

او را در گروه های قصه خوانی که بتوانند برای دیگران چیزی تعریف کنند یا شعر بخوانند عضو کنید.

اجازه دهید در جمع ها خودش را معرفی کند، حرف بزند و حتی اگر حرف اشتباهی گفت او را اصلا شرمنده و خجالت زده نکنید.

او را تشویق کنید احساسات، عواطف و افکار و عقاید خود را بیان کند. این کار علاوه بر رشد توانایی مرتبط با هوش بین فردی، مهارت خود ابرازی( یا ابراز وجود) را در کودک شما ارتقا می دهد.

ارتباط غیرکلامی را در او تشویق کنید و حتی می توانید با او پانتومیم بازی کنید.

مشاغل مناسب برای افراد با هوش بین فردی بالا

اینکه بر اساس یک هوش غالب، برای فردی شغل توصیه شود کار نادرستی است. مشاغل شکل ‌های بسیار متنوعی دارند و در دنیای امروز شاهد هستیم که با سرعت بسیار بالایی مشاغل جدید به وجود می‌ آید و همچنین مشاغلی نیز از بین می ‌رود. اما به طور کلی می ‌توان گفت که افراد با هوش بین فردی بالا در فعالیت ‌هایی همچون مشاوره، ریاست و مدیریت، روابط عمومی، پرستاری، تدریس، بازاریابی، درمان ‌گری، وکالت، نویسندگی، همچنین برنامه نویسی روی هوش بچه ها تاثیر بسزایی دارد و … می ‌توانند موفق باشند.

ابزار و وسایل موردعلاقه ی افراد با هوش بین فردی بالا

وسایلی که در تماس و تعامل اجتماعی و رابطه ی بین فردی به آن ها کمک میکنند؛ مانند کنفرانس های ویدئویی و در کل کنفرانس ها، نامه های الکترونیکی، تلفن و وسایل ارتباط جمعی.

ضرورت تقویت هوش بین فردی در کودکان

علت اهمیت هوش برون فردی را می ‌توان خیلی راحت می توان گفت: انسان موجودی اجتماعی ست و برای بقا به ارتباط با سایر افراد نیز نیاز دارد، هوش برون فردی هم توانمندی‌های انسان در زمینه برقراری ارتباط با دیگران را نشان می ‌دهد.

تعریف هوش بین فردی، هوش برون فردی، هوش میان فردی یا هوش اجتماعی هیچ فرقی با هم دیگرندارند.درصد زیادی از این هوش اکتسابی محسوب می شود، پس آشنایی با راهکارهای رشد و تقویت هوش برون فردی و تمرین آن‌ها، در افزایش مهارت ‌های ارتباطی، روابط عمومی بالا، موفقیت ‌های فردی و اجتماعی و پیشرفت کسب و کار شما تأثیر بسیار خوبی دارد. 

سخن پایانی

و در پایان ، ما تلاش کردیم به طور کامل به هوش بین فردی به عنوان یکی از انواع هوش نظریه گاردنر بپردازیم. امیدواریم کمال بهره را برده باشید.

منبع : harappa.education