فهرست مطالب
اگر نخواهیم از زمان انسان‌های نخستین به مسئله نگاه کنیم؛ می‌توان با نگاهی کم عمق‌تر، از اینجا شروع کنیم که جزء ابتدایی‌ترین تعاریف سواد برای انسان، دارا بودن قدرت خواندن، نوشتن و حساب کردن بوده است؛ اندکی بعد همزمان با فراگیری زبان انگلیسی در جهان و به‌ویژه در کتب و مراجع علمی، افزون بر موارد فوق، تسلط نسبی به زبان انگلیسی هم از ویژگی‌های سواد شمرده شد.
کم کم با ورود عجیب و توسعه‌ی سریع کامپیوتر‌ها، وارد عصری شدیم که از آن با نام عصر دیجیتال یاد می‌کنیم. رواج و ریشه دواندن شگفت‌انگیز علم و ابزار کامپیوتری در تمامی عرصه‌های زندگی، ما را به این سو برد که توانمندی کار با انواع وسایل کامپیوتری را نیز از مصادیق و ویژگی های سواد بدانیم؛ تا جایی که امروزه دیگر ما مرز بین با‌سوادی و بی‌سوادی را فقط منحصر به توانایی خواندن و نوشتن نمی‌بینیم.
حال زمان این است که میزان و مقدار دقیق تسلط بر این ویژگی‌ها را برای با‌سواد بودن بیابیم. در زمینه‌ی اول که ناگفته با هم بر یک تفاهم هستیم. اما درباره دو ویژگی دیگر، همان طور که در زبان انگلیسی، شناخت حروف و تعداد محدودی از کلمات دلیلی بر تسلط نیست، در دنیای کامپیوتر هم، توانایی‌های محدود به استفاده از این ابزار یا به عبارتی دیگر صرف مصرف‌گرایی در این حوزه را تسلط نمی‌گوییم.
در بحث قبل اشاره کردیم که چگونه در عصر دیجیتال و شبکه‌ای جهانی از انواع کامپیوتر ها محاصره شده ایم. ما در روزگاری زندگی می‌کنیم که تا چندی بعد حتی داشتن تسلط نسبی بر کامپیوتر‌ها نیز دیگر کافی و جوابگو نیست؛ چرا که در این صورت ما به مصرف‌کننده‌ای محض تبدیل می شویم که نه تنها در جامعه‌ی خود از نظر سطح دانش فقیر محسوب می‌گردیم، بلکه در عرصه‌ی کسب و کار هم، دیگر کمتر بازاری برای ما وجود خواهد داشت؛ زیرا بر همه‌ی ما واضح است که تا کمتر از ۵۰ سال آینده در همه‌ی حوزه‌های صنعتی، خدماتی و … دانش کامپیوتر و برنامه‌نویسی پایه و اساس خواهد شد و عقب‌ماندگی در این زمینه عامل سقوط و شکست خواهد بود.
اصل مطلب اینکه:
“در قرن بیست و یکم هر بچه‌ای که اصول برنامه‌نویسی رو بلد نباشه بی‌سواد محسوب می‌شه!“
مایکل رسنیک
نیاز به آموزش برنامه‌نویسی برای نسل‌های جدید باعث شده است تا کشورهای پیشرفته جهان، تمام تلاش خود را برای ایجاد بستری مناسب جهت آموزش و رشد کودکان به کار گیرند. ما در این موضوع شاهد رخداد‌های مهم، متنوع و گوناگونی در سراسر جهان و به خصوص در کشورهای پیشرفته بوده‌ایم.
اکنون ما بر سر راهی قرار داریم که با انتخاب درباره آن تصمیم خواهیم گرفت که کودکان ما مولد باشند یا مصرف‌گرا، انیمیشن ببینند و بازی کنند یا خود خالق آنها باشند.
آموزش در کشورهای پیشرفته یا جهان اول، آموزش برنامه‌نویسی به کودکان را از سنین قبل ورود به مهد کودک آغاز کرده‌اند.
افزودن آموزش در کشورهای پیشرفته با برنامه‌نویسی در قالب کلاس‌های فوق‌العاده، مرحله‌ای است که کشورهای پیشرفته در حال گذر از آن و پا نهادن به زمانه‌ی اجباری کردن آموزش برنامه‌نویسی در مدارس هستند.
به عنوان مثال می‌توان به کشور ژاپن اشاره کرد؛ دولت این کشور پیشرفته جهت ارتقاء خلاقیت و تفکر منطقی دست به این امر زده است و آموزش برنامه‌نویسی را در قالب یک درس اجباری در برنامه‌ی دانش‌آموزان خود گنجانده است.
در کشور چین با فراوانی جمعیتش از یک سو و قدرت اقتصادی‌اش از سوی دیگر، سیاست‌گذاری و سرمایه گذاری‌های دولت و همچنین والدین بر این مبناست که کودکان خود را به سمت یادگیری اصول دنیای کامپیوتر و برنامه‌نویسی ببرند تا هم از جهت تامین نیاز به نیروی انسانی در آینده‌ای نزدیک، و هم رشد و پیشرفت شخصی کودک اطمینان حاصل کنند.
از سال ۲۰۱۴، آموزش برنامه‌نویسی و علوم کامپیوتری در سنگاپور رایج شد؛ اما از سال ۲۰۲۰ این امر به صورت الزامی شد. وزارت آموز و پرورش این کشور اعلام کرده بود که می‌خواهد از سال ۲۰۲۰ به جای در نظر گرفتن کلاس‌های برنامه‌نویسی به عنوان فعالیت‌های فوق برنامه، آنها را در طول مدرسه اجباری کند.
دولت سنگاپور در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد که برنامه‌ای ۳ میلیون دلاری، با محوریت توزیع صد هزار گجت جیبی، با قابلیت برنامه‌نویسی، در میان دانش‌آموزان و جوانان را طی دو سال آینده را هدف خود قرار داده است. این گجت‌ها برای آموزش برنامه‌نویسی در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌گیرد.
از جمله کشورهای دیگری که در صدر این مسیر قرار دارند می‌توان به آمریکا، انگلستان، استرالیا و استونی اشاره کرد.
“آموزش در کشورهای پیشرفته معمولاً چیزی را می‌بینند که کشورهای جهان سوم و در‌حال توسعه از دیدن آن قاصرند. “
کشور ما ایران هم یکی از کشورهای در حال توسعه است. به طوری که در همین راستا و در جهت ارتقا دانش و فناوری در سطح کشور، مدتی است که سیاست‌گذاری‌های کشور به سمت الکترونیک و دیجیتال کردن خدمات دولتی به مردم رفته‌است.به همین دلیل دیری نپاید که که نهاد‌های غیر دولتی و عامه‌ی مردم نیز به این سمت حرکت کنند؛ و اینجاست که احساس نیاز فراوان نسبت به قشر برنامه‌نویس و مهارت های برنامه‌نویسی آغاز خواهد شد. این در حالی است که خروجی دانشگاه‌های کشور تنها پاسخگوی بخش کوچکی از تقاضاست. در اینجاست که در می‌یابیم باید این شکاف را به‌وسیله‌ی سایر نهاد‌های آموزشی دولتی و غیر‌دولتی پوشش داد.
هرچند که تا به حال گا‌م‌هایی هر چند کوچک در راستای تحقق هدف آموزش برنامه‌نویسی به کودکان در وطن‌مان ایران برداشته شده است، اما، در حقیقت ما در برابر کودکان خود و آیندگان مسئول هستیم. جهان با سرعت هر چه بیشتر به سمت بی‌کران دانش اوج می‌گیرد و هر لحظه غفلت ما می‌تواند سالیان سال عقب ماندگی را با خود به همراه داشته باشد. امیدواریم که این ریل‌گذاری و جهت‌دهی‌ها در کشورمان، فقط محدود به همان سیاست نشود و هرچه زودتر شاهد ظهور و بروز آن در عرصه‌ی تعلیم و تربیت باشیم.
در همین راستا نابغه‌ساز در تلاش است تا با برگزاری دوره‌های آموزش برنامه‌نویسی به کودکان و نوجوانان گامی هر چند کوچک در این راستا بردارد. برای اطلاع بیشتر شما می‌توانید از سایت نابغه‌ساز بازدید کنید.
نابغه‌ساز در پاییز 97 با رویکرد تسهیل برنامه‌نویسی برای کودکان و نوجوانان پدید آمد. تیم نابغه‌ساز از ابتدای سال 96 به دنبال راهی برای آموزش برنامه‌نویسی به زبان ساده برای کودکان و نوجوانان بودند. در این راه نرم‌افزارها و برنامه‌های متنوعی توسط این تیم مورد تحقیق و بررسی قرار گرفت.
سلام
ممنون از مقاله خوبتون
اره واقعا تو دور و زمونه الان هرکسی که زبان و برنامه نویسی بلد نباشه بی سواده
شما آموزشگاهی رو در ایران سراغ دارید که به بچه ها اسکرچ یاد بده؟
سلام
بله. شما میتونید از بخش فروشگاه نابغه ساز بسته‌های آموزش اسکرچ رو تهیه کنید. در این بسته‌ها آموزش اسکرچ بصورت غیر حضوری و آنلاین هست.